Vulva ,
Dış Genital Organ Ve Bölgede
Kaşıntı,
Vulvit
|
Kadınlarda dış genital
organ, yani vulva kaşıntısı sıklıkla görülen ve çok rahatsız edici bir
yakınmadır. Vulva vücudun en kapalı tutulan bölgesidir. Genellikle sentetik
iç çamaşırları ile örtülüdür. Bu nedenle devamlı nemli bir ortam olduğu için
dermatolojik sorunlarla daha sık karşılaşılır. Vulva yani kadındaki dış
genital, cinsel hastalıklarının pek çoğunda ortak bir semptom ve şikayet
olarak kaşıntı ön plana çıkmaktadır. Vulvanın değişik sabunlarla yıkanması,
tüylerin alınması,kullanılan petlere reaksiyon ve epilasyon gibi olaylar da
enfeksiyon sebebi olmaksızın kaşıntılara neden olabilirler. |
Menopozda vulvanın östrojen eksikliğine bağlı cildindeki değişikler ve idrar kaçırma (üriner
inkontinansın) irritasyon ve kaşıntıya neden olabileceği akılda tutulmalıdır.
Vulva
(Kadın Dış Genital Organı) Bölgesinde Oluşan Kaşıntının En Sık Sebepleri
Nelerdir?
v
Enfeksiyonlar
Fungal
enfeksiyonlar, gardnerella vaginalis vajiniti,
trichomonas,
kıl kurdu, uyuz, bit gibi patojenlerle ortaya
çıkan
enfestasyonlar,
v
Dermatit
ve dermatozlar
Atopik
dermatit, seboreik dermatit, kontakt dermatit (Tampon, pet, sabun,
prezervatif, tüy dökücüler, kayganlaştırıcı kremler, spermisidler, piercing),
sedef hastalığı, lichen planus, Lichen sclerozis, Lichen simplex chronicus.
v
Squamoz
hücre hiperplazisi (Hipertrofik distrofi)
v
İntraepitelyal lezyonlar,
Vulvar
intraapitelyal neoplazi, Paget hastalığı,
v
Vulva
kanseri, Vulva Distrofisi
v
Fox-Fordyce
hastalığı, sryngoma gibi çok nadir görülebilen diğer hastalıklar
Vulvada
Olan Kaşıntının Tanısı Nasıl Konur?
1- Göz
ile muayene, inspeksiyon:
Kaşıntının sebebini bulmada en önemli tanı yöntemidir ve genellikle yeterli
olabilmektedir. Eğer yetersiz kalır ise aşağıda belirtilen diğer tanıya
yardımcı yöntemlerden faydalanılabilmektedir.
2-
Vajinal akıntının incelenmesi:
Vajinal
akıntının direk mikroskopik incelenmesi, KOH damlatılarak koku testinin
yapılması ve sonrasında mikroskopik incelenmesi, trichomonas vajiniti,
gardnerella vajinalis vajiniti ve kandidiazisin ayırıcı tanısında kullanılır.
Ayrıca pH ölçümü tanıda yararlı olabilmektedir.
3-
Vajinal ve servikal kültür:
Vajinal
florada çok sayıda bakteribulunabildiği için vajinal akıntıların tanısında
rutin bakterikültürlerinin yararı fazla değildir. Ancak özellikle tedaviye
dirençli veya tekrarlayan fungal enfeksiyonlarda kültürlertanı ve direçli bir
fungal ( mantar) enfeksiyonu tanımlamada yardımcı olabilmektedir.
4-
Vulvadan Biopsi:
Vulva
biopsisi çok önemli bir tanı yöntemi olmasına rağmen çok az başvurulan bir
yöntemdir. Bunda hastaların dirençleri kadar hekimlerin önemsememesi rol
oynamaktadır. Vulva kanserinin ilk belirtilerinden birinin kaşıntı olduğu
daima akılda tutulmalıdır. Nedeni kesin olarak saptanamayan tüm kaşıntılarda
biopsi alınması gerekir. Vulvar distrofilerin ve vulvar intraepitelyal
neoplazilerin kesin tanısı biopsiyle konur. Biopsi subkutan dokuyuda
kapsamalıdır. Bistüri, makas veya punch biopsi aleti kullanılarak alına
dokuya yakma ve destruksiyon işlemi gibi zarar verici uygulama yapmadan
alınmalıdır.
5-
Vulvoskopi( Kolposkopi):
Servikal
lezyonların tansında olduğu gibi vulva lezyonlarının tanısında da kolposkopi
kullanılabilir. %3-5 lik asetik asetik sürdükten 5-6 dakika sonra yapılırsa
hiperkeratoz veya hiperplazi alanları daha belirgin olarak saptanır.
Kolposkopi temel olarak displazi alanlarını ve biopsi alınacak alanları
belirlemekte kullanılır.
6- Kan ve
laboratuar testleri:
Açlık
kan şekeri ve glukoz tolerans testi diabetik (şeker hastalığına bağlı) vulvo
vajinit tanısında kullanılabilir. Gerektiğinde karaciğer fonksiyon testleri,
böbrek fonksiyon testleri ve tam kan sayımı yapılır.
7- Kıl
kurdu testi:
Seloteyp
testi veya gaita analizleri bu amaçla kullanılabilir. Çok nadir de olsa
özellikle çocuklarda görülebilen dış jenital organ kaşıntılarının sebebidir.
Vulva
(Dış Jenital Bölge, Alan) Kaşıntılarına En Sık Sebep Olan Enfeksiyonlar
Hangileridir? Tedavileri Nasıl Yapılır?
Mantar (
Mikotik , Fungal Enfeksiyon)
Tanı,
muayenede tipik diyebileceğimiz peynir kırıntısına benzer akıntının
görülmesi
ile konulabilmektedir. Tanıyı kesinleştirmek için vajinal akıntıya KOH
damlatıldıktan 15-20 dakika sonra mikroskopik incelenme sırasında hif ve
sporların görülmesi yöntemi de uygulanabilmektedir. Tekrarlayan veya şüpheli
olan olgularda mantar kültürleri yapılmalıdır. Direk mikroskopi ile olguların
%60-70 sinde hif veya sporlar
görülebilmektedir.Tanı
konulduktan sonra ağızdan alınan ,fitil olarak vajinaya konan veya dış
bölgeye krem olarak sürülen lokal antifungal ajanlarla tedavi edilir. Lokal
reaksiyonlarla birlikte olan enfeksiyonlarda kaşıntı çok fazla ise lokal
antifungal kremlerle birlikte steroidli , kortizonlu kremler de
kullanılabilmektedir. Tekrarlayan enfeksiyonlarda hazırlayıcı ve enfeksiyonu
kulaylştırıcı faktörler ortadan kaldırılır.
Gardnerella vajinalis
Tanısı
pratikte bol, gri renkli kokusuz bir akıntı görülmesi ve KOH damlatıldıktan
sonra ortaya çıkan bozuk balık kokusunun saptanmasıyla konur. Kaşıntı yanında
yanma ve batma gibi semptomlar bulunabilir. Tedavide lokal veya oral
metronidazol , ornidazol türevleri, lokal clindamisin preperatları
kullanılır. Tedaviye 7 gün devam etmek gerekir.Erken tedavi kesilmemelidir.
Trichomonas vajinalis
Tanısı sarı
köpüklü, kokulu akıntının görülmesi ve gerekirse vajinal akıntıya bir damla
serum fizyolojik damlatıldıktan sonra yapılanmikroskopik incelemede hareketli
trichomonasların görülmesiyle konur. Metronidazol türevleri vajinadan firtil
veya oral hap olarak kullanılırlar. Özellikle geceleri artan ve anal bölgeye
, makata doğru yoğunlaşan kaşıntılarda kıl kurdu düşünülmelidir.Öyküde
gaitada kıl kurdu görme öyküsü yoksa gaitada parazit yumurtalarının görülmesi
veya sabaha karşı anal bölgeye yapıştırılıp çıkartıldıktan sonra bir lam
üzerine yapıştırılan seloteypin üzerinde yumurtaların görülmesiyle tanı
konur.
Uyuz
Uyuz
hastalığında da geceleri artan kaşıntı öyküsü vardır. Çizgi şeklinde
eritamatöz lezyonlar ve kaşıntı izleri görülür. Permetrin krem veya solusyon
ile tedavi edilir.
Bit
Tüylerin
alınması alışkanlığı nedeniyle ülkemizde inguinal bit enfestasyonuna
sık raslanmaz. Daha çok sosyoekonomik düzeyi çok düşük olan
bölgelerde görülür. Kıl diplerinde bit yumurtalarının görülmesiyle
tanı konur. Tüylerin traş edilmesiyle bile tedavi edilebilir.
Permetrin krem veya solusyon ile tedavi edilir.
Hangi
Cilt Hastalıkları Sıklıkla Vulvada Kaşıntıya Sebep Olurlar? Tedavileri Nasıl
Yapılır?
Dermatitler, Kontakt Dermatit.
Vucudun
herhangi bir bölgesinde olabileceği gibi perineal bölgede de olabilir.
Vulvada asimetrik ekzematöz lezyonlar şeklinde görülür. Eksojen veya endojen
olabilir. Endojen olana atopik dermatit adı da verilir. Astım ve rinit gibi
diğer allerjik olaylarla birlikte olması ayırıcı tanıda yararlı olur. Kontakt
dermatit de eksojen bir ajana karşı reaksiyon vardır. Sıklıkla karşı-laşılan
ajanlar kullanılan petler, deodorantlar, kayganlaş-tırıcı kremler,sentetik
çamaşırlar ve deterjanlardır. Allerjik reaksiyonu başlatan endojen veya
eksojen ajan saptanırsa ortamdan uzaklaştırmak tedavide yeterli olur. Ancak
bu genellikle olanaksızdır. Bu nedenle koruyucu önlemler alındıktan sonra
(sentetik çamaşır giyilmemesi, şüpheli petler, deodorantlar, temizleyicilerin
kullanıl-maması, çamaşırların nötral sabunlarla yıkanması, boyalı baharatlı
katkılı yiyecek ve içeceklerden kaçınma gibi) sonuç alınamazsa topikal
steroid, kortizol kremleri kullanılır.
Lichen
Planus
Sebebi tam
olarak bilinmeyen kronik bir hastalıktır. Oral ülserler ve ekstremitelerde
poligonal papüllerle seyreder. Vulva ve vajinada da ülserlere neden olabilir.
Vajinada sınırları belirgin, yama şeklinde eritomatöz lezyonlara neden olur.
Tüm vajina epitelinin dökülmesine neden olabilir. Vulvadaki lezyonlarda
kırmızı renkli, ülsere ve ağrılıdır. Otoimmün , bağışıklık sistemi ile ilgili
bir hastalık olduğu sanılmaktadır. Vajen girişinde, introitusda yanma ve
ağrılı koitus (ağrılı cinsel ilişki, disparoni) yakınmaları olabilir.
Tedaviye yanıt oranı fazla değildir ve her zaman istenilen sonuç
alınamayabilir.
Lichen
simplex
Lichen
simplex chronicus daha sık görülür. Vulva
derisi
kalınlaşmış ve düzleşmiştir. Sınırlar daha belirgin
haldedir.
Yanma ve batma yakınmaları vardır. Uzun süreli
kaşıntılı
hastalıklara sekonder olarak gelişen bir durumdur.
Hassasiyetin
ve irritasyonun önlenmesi önemlidir. Tedavide cilt doktorunu önereceği
kremler kullanılır.
Lichen
Sclerozis
Sebebi tam
olarak bilinmeyen ve vulvanın (dış jenital alan) her tarafını ve perineyi
tutabilen kronik bir hastalıktır. Vulvada renk değişikliği, mukokutanöz
sınırların kaybolması, vulva derisinin incelmesi ve submukozal hemoraji en
yaygın görülen bulgulardır. Vulva derisi parşömen kağıdı gibi bir görünüm
alabilir. Mukozanın esnekliği azalmıştır. Yer yer fissürler görülür. İleri
evrelerde perinede kum saati veya anahtar deliği şeklinde tanımlanan renk
değişiklikleriyle karakterizedir. İntrooitusu iyice daraltıp cinsel
birleşmeyi , koitusu olanaksız hale getirebilir. Anuse (makata) doğru
uzanabilir. Genellikle labia minoralar bütünüyle atrofi olurlar. Yanma ve
ağrıya neden olurlar. Her yaşta görülebilirler. Ancak prepubertal , adet
öncesi dönemde daha az sıklıkla görülürler. Tedavide cilt doktorunu önereceği
testesteronlu ve progesteronlu kremler ve topikal steroidler
kullanılmaktadır. Medikal yani ilaç tedavisinin başarısız olduğu durumlarda
cerrahi tedavi yapılabilir.Plasti ve estetik cerrahiden yardım alınır.
Eksizyonel cerrahi ve deri grafti uygulanabilir. Ancak deri grafti üzerinde
tekrarlama olasılığı yüksektir. Vajina girişindeki darlığı gidermek
amacıyla perinoplasti ( vajina estetiği) yapılabilir.
Sedef
Hastalığı (Psöriasis), Vulvada Sedef
Kronik bir
cilt hastalığıdır. Daha çok saçlı deri, el bileği, dirsek, diz, umblikus
çevresini tutar. Vulvada sınırlı lezyonlara nadiren raslanır. Labium majus
(Dış genital organın büyük dudakları) üzerinde tipik sedef rengi kalın
plaklar şeklinde olabileceği gibi pembe kırmızı renktede olabilir. Tedavide
cilt doktorunu önereceği kremler ve haplar kullanılır.
Hiperplastik vulvar distrofi
Vulvada
kalın beyaz renkte kalınlaşmış plaklar halinde görülür. Squamoz hücre
hiperplazisiyle birliktedir. Bazen atrofik tipleriyle birlikte görülebilir.
Kaşıntı çok fazla olabilir. Etiyoloji ve tam sebebi bilinmemektedir. Birlikte
kanser gelişme olasılığı fazla olduğu için tanı mutlaka biopsi ile
doğrulanmalıdır. Vulvoskopi veya diğer adıyla kolposkopi biopsi alınacak en
riskli bölgeyi saptamakta yardımcı olur. Tedavide cilt doktorunu önereceği
kremler r 8-12 hafta süreyle kullanılır. Atrofik lezyonların aksine nüks ve
tekrarlaması sık görülmez. Tedaviye dirençli durumlarda veya nüks,
tekrarlama durumlarında skinning vulvektomiye kadar giden cerrahi girişimler
gerekebilir.
Vulva
intraepitelyal neoplaziler, Vulva kanserinin öncü lezyonları (VİN1, VİN2,
VİN3)
Vulva
intraepitelyal neoplaziler (VIN) çoğunlukla asemptomatiktirlev ve ciddi bir
belirti vermezler. Bir kısmında tek semptom ve şikayet olarak kaşıntı
görülür. Bu nedenle nedeni açık olmayan ve tanısı konulamamaış kadında dış
genital, vulva kaşıntısı yakınması olan tüm durumlarda biopsi yapılmalıdır.
Tanı ve biopsi alınacak yerin saptanmasında vulvoskopi yardımcı olur.
Kırmızı, beyaz veya siyaha yakın renk değişikliği veya yüzeyden hafif kabarık
ve ülsere lezyonlar şeklinde de belirti verebilir. HPV enfeksiyonu olan
olgularda daha sık görülür. En iyi tedavi seçeneği cerrahi eksizyondur ve
ameliyat ile tutulmuş bölge çıkartılmalıdır. HPV virüsü (kondilom, genital
siğil) enfeksiyonu olanlarda yineleme riski 3 misli daha fazladır. Cerrahi
tedavi yapıldıktan sonra 15 yıl izlenen VIN olan kadınların neredeyse
yarısında yineleme ve %7 oranında vulvada invaziv karsinom (vulva kanseri)
saptanmıştır. Unutulmamalıdır ki vulva kanserinde de ilk belirti
kaşıntı olabilmektedir.
Meme dışı
Paget hastalığı
Meme dışı
Paget hastalığı çok nadir görülür. Genellikle normal dokuda sınırları keskin
olarak ayrılan , kadife gibi düz yüzeyli parlak kırmızı lezyonlardır. Kaşıntı
yanında yanma ve kanama gibi semptomlar da bulunabilir. Birlikte kalın
bağırsak , kolon ve üriner sistem başta olmak üzere adenokarsinom olma
olasılığı fazladır. Bu nedenle tanı konduğunda sistemik bir tarama yapılmalı
ve detaylı bir şekilde araştırılmalıdır. Tedavisi ameliyattır ve Paget
hastalığı belirgin gibi görünen sınırların arkasına uzanabileceği için
ameliyatın sınır geniş tutulmaktadır. Tekrarlama ihtimali fazladır.
Fox-Fordyce
Hastalığı
Fox-Fordyce
Hastalığı; salgı bezi olan apokrin bezlerinin kanallarının tıkanması sonucu
ortaya çıkan çok sayıda papiller lezyonlarla karakterizedir. Şiddetli kaşıntı
yapabilirler. Menopozdan sonra genellikle kaybolurlar. Doğum kontrol hapları
ve retinoik asit tedavide kullanılır. Hidradenitis suppurativa adı da
verilir.
Syringomalar
Syringomalar
kadında dış genital alanda yani vulvada nadir görülürler. Daha çok göz
kapaklarında görülen erkin bezlerden köken alan papül tarzında lezyonlardır.
Genellikle asemptomatik olmasına rağmen nadiren şiddetli kaşıntıya neden
olabilirler.
Vulvada Kaşıntıyı Önlemek
İçin Aşağıdaki Önlemleri
Alın!!
-
Genital bölgeyi
çoksık yıkamayın
-
Tercihan sabun
kullanmayın
-
Yıkandıktan sonra
iyice kurulayın ya da fön makinesini soğuk konumunda çalıştırarak kurutun
-
Kimyasal
irritanlardan kaçının
-
Korse kullanmakta
kaçının
-
Parfümlü tuvalet
malzemeleri kullanmayın
-
Genital bölgeye asla
sprey yada parfüm sıkmayın
-
Çamaşırlarınızı
yıkarken daha önceden bilmediğiniz detarjanları kullanmayın
-
%100 pamuklu iç
çamaşırı tercih edin
-
Tayt giymekten
kaçının
-
Sürtünmeye neden
olacak bisiklete binme gibi aktivitelerden mümkün olduğunca uzak durun
-
Tüy dökücü kremleri
çok sık kullanmayın
-
Günlük pet
kullanımını mümkün olduğunca kısıtlayın
-
Cinsel ilişki ve
birleşme öncesi kayganlaştırıcı kullanmaktan kaçının
-
Gece yatarken
mümkünse iç çamaşırı giymeyin
HPV Tedavisi
Genital
Siğiller, Kondilom (HPV) Genel Bilgiler
Vajinal
Akıntı Ve Tedavisi
Kadın
Genital Organ Kanserleri
Gebelerde
(Hamilelerde) Genital Siğiller, Kondülom
Kolposkopi
Nedir?Biopsi Ve Konizasyon Nasıl Yapılır?
Cinsel
Birleşmede, İlişkide Ağrı
Hamilelerde
Vajinit Ve Kaşıntı
Menopoz
Şikayetleri Ve Menapoz Tedavisi
Geri
|