Asherman Sendromu
(Rahim
İçi Yapışıklıklar)
|
Asherman sendromu veya diğer ifadeyle rahim içi yapışıklıklar rahim
boşluğunun bir bölümünde veya tamamında meydana gelen ve bu boşluğun
kapanması, tıkanması ile sonuçlanan yapışıklıklardır. Yapışıklıklar
tıbbi literatürde adezyon veya sineşi olarak da geçer.
Hastalık, tabloyu
ilk kez 1948 yılında "travmatik amenore" ismiyle tanımlayan Dr. Joseph
G. Asherman'ın anısına ithafen Asherman Sendromu (aşerman sendromu) da olarak
adlandırılmaktadır. |
Rahim iç tabakası basit bir anlatımla ön ve arka olmak üzere birbiri
üzerine katlanmış olarak duran iki parçadan meydana gelir. Bu iki parça
yakın temas halinde olmasına karşın kolaylıkla birbirinden uzaklaşarak
ayrılmaktadır.Kürtajlar başta olmak üzere herhangi bir nedenle bu tabakanın
zarar görmesi halinde ön ve arka parçalar ufak veya geniş bir alanda
birbirlerine yapıştıklarında yapışan bölge kullanılamaz hale gelir ve adet
siklusundaki değişikliklere katılamaz. Bunun sonucunda da alışılmış olandan
daha az adet görmeden hiç adet görememeye uzanan belirtiler ortaya çıkar.
Rahim içi yapışıklar neden oluşur?Kürtaj
Riskleri..
Ülkemizde rahim içi yapışıklıkların ve yapışmaların en sık görülen nedeni usulsüzce
uygulanan kürtajlardır.
Kürtaj düşük
veya başka bir nedenle aşırı kanama olması durumunda tanı ve tedavi
amacıyla uygulanan bir işlemdir. İşlem kontrolsüz uygulandığında derin
tabaka zarar görmekte ve rahim içinde zarar gören bölgeler birbirine
yapışarak işlevlerini yitirmektedir.
Önceleri gebelik tahliyelerinde yaygın olarak uygulanan metal aletlerle
kazıma yöntemi günümüzde yerini vakum aspirasyon yöntemine bıraktığından
kürtaj sonrası yapışıklıklar oldukça azalmıştır.
Ancak
usulsüzce uygulanan veya ileri gebelik haftalarında uygulanan müdahaleler
sonrasında oluşan yapışıklıklara rastlanabilmektedir. Kürtaj uygulandığında
rahim içinde bir enfeksiyon gelişmesi veya sık aralıklarla tekrarlanan
kürtajlar yapışıklık riskini artırmaktadır.Yapılan
bir çalışmada içeride parça kalması nedeni ile yeniden kürtaj yapılmak
zorunda kalan kadınlarda Aşerman Sendromu görülme oranının %40'a kadar
çıkabileceği gösterilmiştir.
Öte yandan myomektomi ve hatta sezaryen gibi operasyonları takiben de
asherman sendromunun geliştiği bildirilmiştir.
Cerrahi bir girişim olmaksızın da Asherman sendromu gelişebilir. Özellikle
şiddetli pelvik iltihabi hastalığın bu duruma neden olabileceği
gösterilmiştir. Bir başka neden de tüberküloz yani verem hastalığıdır.
Benzer şekilde schistosomiasis adı verilen bir parazit enfeksiyonu da nadir
görülen diğer bir nedendir.
Ramimde yapışıklıkların belirtileri nelerdir?
Daha önceden herhangi bir yakınması olmayan bir kadında aşağıdaki
bulguların kürtaj işleminden sonra ortaya çıkması durumunda Asherman
sendromu ilk planda akla gelmelidir:
ü
Adet
kanamalarının kesilmesi,amenore (%42 olguda)
ü
Adet
kanaması miktarının azalması
ü
Gebe
kalamama (%60 olguda)
ü
Tekrarlayan düşükler
Asherman sendromu bazı kadınlarda hiçbir bulgu vermez.Hasta
doktora genellikle adet görememe ve gebe kalamama şikayetleri ile başvurur
ama çoğu zaman adet kanamasının miktarında bir azalma tek bulgudur. Adet
kanamasının miktarı ile yapışıklığın şiddeti arasında direkt bir ilişki
yoktur.
Yapışıklık ilerleyicidir ve erken girişim gerektirir. İlerlemenin sebebi
yapışıklıkların rahim kas aktivitesini sınırlaması ve bu etki ile rahme
östrojen (kadınlık hormonu) yayılımını azaltması ve atrofiye (gerileme
,incelme )
neden olmasıdır.
Rahim içi yapışıklık giderilirse %50 oranında gebelik ve %75 oranında adet
bozuklukları da giderilir.
Rahim içi yapışmalarda neden adet
görülmez?
Rahim içi yapışıklıklarda ( Aşerman sendromu) adet görememe sık rastlanan bir durumdur. Oluşan
yapışıklıklar çeşitli sinirsel kökenli refleks mekanizmalarıyla rahmi hormonal uyarılara yanıtsız bırakır ve rahim damarlarında tıkanmalara yol
açar, bu şekilde rahim kas tabakasının kan akımını azaltıp tekrarlayan
düşüklere, anne karnında bebek ölümlerine ve gelişme geriliklerine yol
açabilir.
Asherman sendromu tanısı nasıl konur?
Kürtaj sonrasında ilaç tedavisine rağmen adet görülememesi durumunda tanı
hemen hemen kesindir.
Jinekolojik
muayenede herhangi bir anormal bulguya rastlanmaz. Rutin ultrasonografide
endometrium normale yakın görülebilir, ancak rahim içine sıvı verilerek
yapılan ultrasonografide rahim boşluğu içindeki yapışıklıklar görülebilir.
Kesin tanı çekilecek olan bir histerosalpingografi (HSG, rahim filmi) ile
konur. HSG ‘de yapışıklıklar
rahim içi boşluğunda tek veya birden fazla "dolma defektlerine" neden olur.
Tedavide neler yapılır?
ü
Adet
görülemiyor veya az görülüyor olması adet kanının içeride hapsolduğu veya
menopoza girildiği anlamını taşımaz.
Rahim içi yapışıklık kadının günlük yaşantısını etkilemiyorsa mutlaka
tedavi edilmesi gerekli bir durum değildir.
ü
Hafif yapışıklıklarda rahim içine spiral yerleştirilmesi ve rahim iç
tabakasının yenilenmesini sağlamak için belli bir süre hormon tedavisi
verilmesiyle yapışıklıkların giderilmesi mümkündür.
ü
Günümüzde
rahim içi yapışıklıkların en etkin tedavisi
histeroskopi ile yapılmaktadır. Bu yöntemle rahim
içindeki yapışıklıkları görerek gidermekle daha etkili ve başarılı bir
tedavi mümkün olabilmektedir.
Tedavinin başarısı rahim içi derin tabakanın zarar görme derecesiyle direkt
ilişkilidir.Tedavinin
başarısını değerlendirmek için 1-2 ay sonra rahim filminin yeniden
çekilmesi uygun olur.
ü
Kürtaja
bağlı Asherman sendromu gelişen olgularda tedavinin başarılı olma şansı
%60-90 arasındayken tüberküloza bağlı olgularda bu oran çok daha düşüktür.
ü
İster
tedavi edilsin ister edilmesin, rahim içi yapışıklığı olan kadınların
gebelikleri diğer gebeliklere oranla daha yüksek riskli olarak kabul
edilirler. Bu tür durumlarda rahim içinde plasentanın yerleşmesiyle ilgili
sorunlara rastlanabilmektedir.Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde rahmin
kendiliğinden yırtılması (rüptür) görülebilir.
Tedavinin Komplikasyonları Nelerdir?
Histeroskopik cerrahiye bağlı olarak kanama, rahimde delinme ve enfeksiyon
görülebilir. Ancak bunlar nadir karşılaşılan sorunlardır.
Asherman sendromunun en önemli komplikasyonu tedavinin başarısız olması ve
durumun tekrarlamasıdır. Yapışıklıkların açılarak endometriumun bir
gebeliği taşıyacak hale gelebilmesi için birden fazla sefer histeroskopik
girişim gerekebilir ve bu hastaların önemli bir kısmında gebelik için
yardımcı üreme tekniklerine başvurmak gerekli olabilir.
Yapışıklıkların çok yoğun olduğu ve rahim içindeki boşluğun tamamen kapalı
olduğu durumlarda tedavi mümkün olmayabilir.
Geri
Kürtaj,
Nasıl Mı??
Histerosalpingografi
(rahim filmi)
Endometrial
Ablation Operasyonu Nasıl ?
|