|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Genel Jinekoloji |
|
|
Adet Öncesi Gerginlik, Premenstruel
Sendrom
Adet
öncesi gerginlik veya Premenstruel sendrom (PMS) kadınlarda adet öncesi
dönemde, adetten yaklaşık 1 hafta önce başlayan ruhsal ya da fiziksel
birtakım şikayet ve gerginliklere verilen isimdir. Bu şikayetler genellikle
adetin başlamasına bir hafta kala ortaya çıkar ve adet görülmesiyle birlikte
azalır ve birkaç günde kaybolur. Adet öncesi sıkıntıları özellikle yetişkin
üreme çağındaki kadınların karşılaştıkları bir sorundur ve bazen normal
hayatını engelleyebilen bir durumdur. Geçmişte Fransızlar tarafından, akıl
hastalığı olarak değerlendirilmiştir. İngiltere ve Amerika'da ise
suçluların ceza sürelerini hafifletmek için kullandıkları bir yol olarak
ortaya konulmuştur.
Premenstruel sendrom tanısı koymak için hangi şartlar gereklidir?
Adet öncesi
kadınların hissettikleri rahatsızlıkların hepsini premenstruel sendrom olarak
isimlendirmek doğru değildir. Hemen hemen her kadın adet öncesi bir gerginlik
ve huzursuzluk yaşar, ancak bu durum onun günlük hayatını çok etkilemez ve
belirgin bir iş kaybı ,sosyal yaşantı değişikliğine yol açmaz. Bu belirtiler
kadınların yarısından daha azında rahatsız edici, ancak dayanabilecek
şiddette olurken, %5 kadın oldukça şiddetli belirtiler hisseder ve bu grup premenstrual sendrom şikayeti olan hasta gurubu olarak adlandırılır.Premenstrüel
sendromun olması gereken kriterleri:
-
Belirtilere neden olacak
anemi,diabet,tiroid hastalıkları gibi bedensel bir bozukluk
bulunmamalıdır.
-
Su toplanması (ödem),
huzursuzluk, depresyon, gerilim,yorgunluk hissi gibi belirtiler
bulunmalıdır.
-
Belirtiler adet
döneminin ikinci yarısında ortaya çıkmalıdır.
-
Adet dönemin ilk
yarısında en azından 7 günlük belirtisiz bir dönem bulunmalıdır.
-
Birbirini izleyen 3 adet
döneminde de belirtiler olmalıdır.
-
Belirtiler kişinin
bedensel, ruhsal ve ailevi yaşantısını bozacak şekilde olmalıdır.
Premenstrual sendromun belirtileri nelerdir?
Adet öncesi gerginlik sendromunun
belirtilerini iki grupta toplamak gerekmektedir. Bu sendrom genelde adetten
4-7 gün önce belirtilerini göstermeye başlar . Ruhsal bulgular (sinirlilik,
depresyon, yorgunluk, değişen cinsel istek, gerginlik, panik durumda olmak,
ruhsal yapıdaki değişiklikler, konsantrasyon güçlüğü) ve fiziksel bulgular
(baş ağrısı, ödem- bacaklarda, karında veya memelerde şişkinlik, artan iştah,
çeşitli yiyeceklere olan düşkünlüğün artması, artan kilo, akne, kabızlık, baş
dönmesi, adale ağrısı, çarpıntı) görülebilmektedir. Ruhsal ve psikolojik
bulguların varlığı çok önemlidir.
Bu dönemde kadınlardaki cinsel dürtüdeki
değişiklikler çok dikkat çekicidir.Kadınların bazılarının cinsel istekleri
adet öncesi dönemde belirgin bir şekilde artar. Bazılarında cinsel arzu
adetten hemen sonra arttığı gibi, bazıları da en yoğun cinsel duyguları adet
sırasında yaşamaktadır.
Premenstrual sendromun diğer çok önemli
belirtilerinden ve şikayetlerinden biri de vücutta su tutulması ve vücudun
bazı yerlerinin şişmesidir.Vücutta su birikmesine progesteron hormonu neden
olmaktadır. Su tutulumu genellikle yüzde, ayak bileklerinde ve göğüslerde
olmaktadır. Adet öncesi karın şişkinliğinin nedeni de su tutulmasıdır.
Memelerin bu dönemde dolgunlaşması, büyümesi ve ileri derecede hassaslaşması
kadınlarda ciddi rahatsızlık ve şikayetlere sebep olabilmektedir.
Premenstrual sendromun sebebi nedir ?
Premenstrual sendromun altında yatan faktörler tam olarak bilinmemektedir.
Bazı teoriler mevcuttur;
·
Hormonal
sebepler;
Özellikle östrojen fazlalığı veya progesteron eksikliği önemli rol
oynamaktadır. Ayrıca prolaktin, büyüme hormonu, tiroid hormonu, LH, FSH,
antidiüretik hormon, insülin ve kortizol seviyelerindeki değişikliklerin de
sebep olabileceği düşünülmektedir.
·
Bazı
minerallerin yetersizliği ve dengesizliği. Özellikle magenezyum ve çinko
sorumlu tutulmaktadır.
·
B6 vitamini ve A vitamini eksikliği neden olabilir.
·
Bastırılmış cinsel arzu ,cinsel stres bir faktördür.
·
Psikolojik nedenler ve depresyona yatkınlık altta yatan neden
olabilir.
Kimlerde daha sık görülür?
Yaşın ilerlemesiyle, özellikle 30 yaşından sonra daha çok
görülmekte olup, gebelik sayısı, medeni durum, sosyoekonomik durum ve
eğitimle ilişki tam olarak kanıtlanamamıştır. Adet kanaması uzun ve şiddetli
olan kadınlarda belirtiler daha fazla görülmektedir. Genel olarak doğum
kontrol hapı kullanan kadınlarda az görülmekle beraber, bazı kişilerde tersi
yönde bir etki de görülmektedir.
Kişilik yapısı da önemlidir. Duygulu, heyecanlı kadınlarda bu duruma daha
fazla yatkınlık görülmektedir. Fazla stresli kadınlar için de bu geçerlidir.
Aileden
geldiği, yani anne veya kız kardeşlerinde de bu şikayeti olan kişilerin bu
sendroma daha fazla yatkın oldukları görülmektedir.
Tedavisi var mıdır?
Tedavisi değişik yöntem ve ilaçlar ile yapılmaktadır.
-
İlaçlar; Doğum kontrol
hapları,progesteron ilaçları , ağrı kesiciler ,idrar söktürücüler(diüretikler)
ve antidepresan ilaçlar kullanılır.
-
Diyet; Karbonhidrattan
zengin diyet önerilir.Bu şikayeti olan kadınların günlük beslenmelerinin
%60’ı kompleks karbonhidrat, %20 protein ve %20 yağdan oluşmalıdır. Tuz
kısıtlaması yapılmalıdır.Kahve özellikle yasaklanmalıdır. Zencefil çayı
günde 2 bardak tavsiye edilir.Son dönemde akşam sefası çiçeği kullanımı
ABD ve Uzakdoğu’da adet öncesi gerginlik şikayeti olan kadınlarda çok
yaygındır. Günlük 400 iÜ E vitamini, B6 vitamini ve 1200 mg kalsiyum fayda
sağlamaktadır.
-
Egzersiz;Yoğun aerobik
egzersizleri çok rahatlatıcıdır. Düzenli bir şekilde haftada 4 kez 30
dakika süreyle aerobik tavsiye edilmektedir.
-
Rahatlama
teknikleri; Gelişmiş ülkelerde çok yaygın kullanılmaktadırlar. Zihinsel
hayaller,aromaterapi,gevşeme teknikleri,meditasyon ve yoga ağrıyı azaltır
ve zindelik sağlarlar.
-
Operasyon; En son
çaredir. Çok şiddetli dayanılmaz şikayetleri olan kadınlarda nadiren laparaskopi ile yumurtalıklar alınmaktadır (ailesini tamamlamış kadınlarda
tabii ki)
Geri
Meme
ağrısı (mastalji)
Hiperprolaktinemi
|
|
|
|
|
|
|
e-gebelik.net
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Site içi arama
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yakında
e-jinekolog.com
sitemizde
doğum, ameliyat youtube video
RESİMLERİ
FOTOĞRAFLARI
VİDEOLARI
GÖRÜNTÜLERİ
|
|
|