Kemik Erimesi , Osteoporoz
|
Kemik erimesi (Osteoporoz) kısaca; mevcut kemik
kütlesinin
azalması, kemiklerin zayıflaması ve mineral
(kalsiyum) içeriğinin azalması
sonucu süngerimsi hal
alması ile , kolayca kırılabilir duruma gelmesi
olarak
tanımlanabilir. Osteoporozun, menopoz sonrası ve yaşlılık olmak
üzere iki
tipi vardır. Menopozal osteoporoz, kadınlarda
menopoz sonrası 10-15 yıl
içinde ortaya çıkmaktadır ve genellikle süngerimsi (trabekular) kemikte
görülür. Lombar omurgada (bel kemiğinde) şiddetli ağrı, şekil bozukluğu ve
kemik (bacak) kırıkları sıktır. Kemik kütlesi normalden %33 daha düşüktür. |
Yaşlılık osteoporozu ise, daha çok 70
yaşından sonra hem kadınlarda hem de
erkeklerde ortaya çıkar. Süngerimsi ve
kortikal kemikler etkilenir. Boy
kısalması, şiddetli sırt ağrıları, kalça ve omurga kemiklerinde kırıklar
sıklıkla görülür.
Osteoporoz nasıl oluşmaktadır?
Kemik
devamlı olarak yapılan ve yıkılan, kendini yenileyen bir organdır.
Gençlerde
kemik yapımı, yıkımına eşittir. Yaş ilerledikçe giderek yıkım,
yapımdan daha
fazla olur ve kemik kitlesi azalır. Kadınlarda östrojen hormonu kemiklerin
yıkımını önlemektedir. Adet kesimiyle (menopoz), bu hormon azaldığından kemik
yıkımı artar. Çocuk ve genç erişkin, yeterli kalsiyum almıyor, güneş
ışınlarına yeteri kadar maruz kalmıyorsa, kemik kitlesi azdır. Menopoz
sonrası da kolaylıkla kaybedilir. Osteoporoz için kalıtsal bir yatkınlık da
vardır.
Osteoporos (kemikerimesi) kadında ne gibi zararlara yol
açmaktadır?
Kemik erimesi kemikleri kolay kırılabilir yapar, kalçanın veya omurların
kolaylıkla kırılmasına, boyun kısalmasına, kamburlaşmaya, sırt ağrılarına,
göğüs kafesinin şekil değişikliğine ve hacminin azalmasına neden olur.
Küçülmüş göğüs kafesi kalp ve akciğerin normal çalışmasını engeller. Kalça
kırıkları ameliyat gerektirir,
ameliyat sonrası kemiğin kaynaması da zordur.
Kaynamayan kemikler, hastanın yürüyememesine, başkalarına bağımlı olmasına ve
hareketsizliğe neden olarak
kemiğin daha da erimesine neden olur.
Kemik erimesi belirtileri nelerdir ?
Kemik erimesi belirtileri spesifik değildir.
Genelde kırıklar ortaya çıkıncaya kadar herhangi bir belirti ve ağrı olmaz.
Ancak bazı kişilerde ileri yaşlarda romatizma zannedilen kemik ağrılarına
neden olabilmektedir.Kemik erimesi belirtileri arasında özellikle bel ve kalça ağrıları önemlidir.
Kemik erimesi risk faktörleri nelerdir?
ü
Kadın ve
menapozda olmak
ü
Beyaz yada
Asyalı ırktan gelmek
ü
Süt ürünleri
gibi kalsiyum zengini gıdaları az almak
ü
Erken
menapoz (40 yaşından önce)
ü
İnce yada
küçük vücut yapısı
ü
Bilek,
omurga, pelvik yada kalça kırığı hikayesi
ü
Kemik gücünü
azaltan ilaç kullanımı (kortizon yada heparin)
ü
Sigara içmek
ü
Günde iki
alkollü içecekten fazlasını tüketmek
ü
Düzenli
egzersiz yapmamak
ü
Ailede
osteoporoz hikayesi.
Osteoporozun (kemik erimesi) teşhisi nasıl konur? Kemik Dansitometrisi ( Kemik
Yoğunluğu Ölçümü) nasıl yapılır?
Kemik Dansitometresi ile %1 gibi çok düşük oranlardaki kemik kayıpları bile
teşhis edilmektedir.Kemik dansitometresi ,kemik yoğunluk ölçümüdür.
Başka bir
deyişle kemiğin kırılganlık riskini belirleyen ölçüm yöntemidir. Osteoporoz
saptanırsa kişinin aldığı ilaçtan faydalanma oranı için ilaç
takibi de belirli aralıklarla bu cihaz ile yapılmaktadır. Ölçüm birkaç dakika
içinde yapılır.Ucuz ve basit bir yöntemdir.
40
yaş ve üzerindeki kadınlar mutlaka kemik yoğunluğu ölçümü
yaptırmalıdırlar.Menopoza girmeden önce 40-45 yaş arasında yapılacak kemik
yoğunluğu ölçümü menopoz öncesi başlangıç değerlerinin saptanması için
önemlidir.Çünkü bir çok kadın doğum sayısı,sigara kullanımı,beslenme
alışkanlığı,egzersiz,genetik yapı bibi farklı nedenlerle menopoz dönemine
%100
kemik yoğunluğu ile girmemektedir.
Kemik yoğunluğu ölçümünün sıklığı kemiklerinizdeki yoğunluk kaybının
derecesine, aldığınız tedaviye ve kemik kaybına neden olan özel durumların
sürekliliğine bağlıdır.
Kemik erimesi olan kadınlar ,ölçüm dışında
hangi kan
testlerini de yaptırmalıdırlar?
ü
Tam kan
tahlili
ü
Açlık kan
şekeri
ü
Kreatinin
ü
Alkalen
Fosfataz
ü
Serumda
kalsiyum ve Fosfor
ü
Kreatin
ü
Karaciğer
Fonksiyon Testleri
ü
Tam İdrar
Tetkiki
ü
Osteokalsin
Erkeklerde Kemik
Ermesi Olur Mu?
Erkeklerde kemik erimesi kadınlara göre çok nadir olur ve genellikle
erkeklerde kemik erimesi bazı sistemik hastalıkların veya kortizon gibi uzun
süre kullanılan ilaçların sonucu olarak ortaya çıkar. Erkeklerde kemik
erimesi belirtileri olmayabilir ve belirti vermeyebilir.
Geri
Menopoz
nedir
Kemik
Erimesi Kemik Yoğunluğu (Danstometri) Ölçümü
Kemik
Erimesi Osteoporoz Tedavisi, Kemik erimesi İlacı
|