Menopoz Nedir?
Menopoz, kelime anlamı olarak aylık adet kanamalarının doğal
yolla bitmesi demektir. Bu süre içinde yumurtalıklar, iki kadınlık hormonu
olan östrojen ve progesteron salınmasını yavaşlatır ve bir süre sonra da
üretimini durdurur. Bir sene boyunca adet görülmemesi durumu menopoz olarak
tanımlanmaktadır.Halk arasında menopoz menapoz yada menepoz olarak da ifade
edilir.
Bazı kadınlar aylık adet kanamalarının bitmesi dışında, menopozu
herhangi bir bulgu olmadan geçirirler. Diğer bazı kadınlarda ise östrojen
düşüklüğü sıcak basmaları, terleme gibi fiziksel değişikliklere neden olur.
Bu kısa dönemde ortaya çıkan değişiklikler orta derecede veya ciddi düzeyde
olabilir ve bazen de uykusuzluk, anksiyete (sinirlilik) veya depresyona
sebebiyet verebilir. Bu tarz hissedilen değişikliklere ek olarak vücutta
farkına varılamayan değişiklikler de oluşmaktadır ki bunlar, osteoporoz ve
kalp hastalıkları gibi gelecekteki sağlık ve yaşam kalitesini etkileyecek
ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Menopoz a girme yaşı nedir?
Östrojen düşüklüğünün en erken göstergeleri düzensiz ve miktarı
değişken adet kanamalarıdır. Menopoza girişi etkileyen en önemli faktörler
kalıtım ve ırktır. Yedi Güneydoğu Asya ülkesinde gerçekleştirilen bir
araştırma ile menopoz yaşı ortalama 51 olarak belirlenirken, Türkiye'de bu
ortalama 45-47'ye kadar düşmektedir. Bununla beraber 30'lu yaşların
ortalarında "erken", 50'lili yaşların ortalarında ise "geç" olarak da
görülebilir. Siyah ırk kadınları beyaz kadınlara göre iki yıl erken menopoza
girmektedirler ve doğum sayısının fazla olması da menopoz ile tanışmayı
geciktirmektedir. Menopoza girme yaşını belirleyen bir diğer unsur da kadının
kendi annesinin,teyzesinin menopoza girme yaşıdır.
Menapoz nasıl oluşur? Menopoz Oluşum Evreleri..
Her kadın doğduğu sırada yumurtalıklarında 400. 000 – 500. 000 yumurta ile
dünyaya gelir. Bu sayı sabittir ve artık geri sayım başlamıştır. Yumurtalar
yumurtalıklarda ergenlik çağına yani adet görme yaşına kadar sakin, sessiz
beklerler. Bu dönemde vücudun gelişmesi ile paralel olarak cinsiyet ile
ilgili hormon salgıları başlar ve artık yumurtalar bu salgıya olgunlaşarak
cevap verirler. Düzenli adetler yumurtanın olgunlaşmasını ve her ay kadın
vücudunun gebeliğe hazırlığını gösterir. Her adet döneminde yaklaşık 900 –
1000 yumurta olgunlaşma çabasına girişir, ancak bunlardan sadece biri, pek
nadiren de ikisi yeni bir canlı oluşturabilecek kadar olgunlaşır ve döllenmek
üzere yumurtalık dışına atılır. Geri kalanlar, yani seçilemeyenler
bulundukları yerde yok olurlar. Bu yumurtaların tükenmesi ile birlikte
menopoz oluşur ve menopoza girme yaşı kadından kadına farklıdır.
Menepoz un kadına etkileri nedir?
Menepoz 40 ile 52 yaşlar arasında geçirilen,kadınlar için kendine
özgü bir dönemdir. Menepoz bir hastalık değildir. Menapoza giren kadında
hormonal bir dizi değişiklik olur. Bu dönemde kadın adetten kesilir. Bu
kesilme kadında hormon değişimleriyle ilgilidir. Bu dönem korkulmaması
gereken bir dönemdir. Hatta bu dönemde hem hamile kalma korkusu yaşamadan
cinsel ilişki söz konusu olduğu için, hem de artık kadın bu konuda tecrübeli
olduğu için bu dönem kadınının rahat, mutlu, kendine güvenli, huzurlu
geçireceği bir dönem olmalıdır.
Menopoz dönemine giren kadınları ürküten
konulardan bir tanesi üretkenliğini kaybetmiş olmaktır. Bu konu hem çocuğu
olan, hem de hiç çocuğu olmayan hanımları bir sıkıntı içine sokar. Özellikle
hiç çocuk sahibi olmayan hanımlar bu dönemi daha sıkıntılı geçirirler. Bu çok
normaldir. Bu dönemde hormon değişikliklerinden dolayı fizyolojik olaylar
ortaya çıkar. Bu döneme has özellikler olarak terleme, yüzde kızarma, iç
sıkıntısı, huzursuzluk, yorgunluk, uyku problemleri görülür. Bu dönemde bazı
hanımlarda cinsel istekte artma, bazılarında ise azalma görülebilir. Bu
döneme psikolojik olarak bakıldığında düzenli bir yaşamı olan bir hanım bu
dönemi çok zorlanmadan geçirir. Bu dönem de ergenlik dönemi gibi doğal ve
gelip geçen bir dönemdir. Bazen 45 civarında menopoza girilebilir. Bazen de
50 civarında girilir. Tüm bu tarihlerde soyaçekim etkili olmaktadır. Bu
dönemde özellikle eş hoşgörülü, anlayışlı olmalıdır. Ve de her iki eş de bu
dönemin geçici bir dönem olduğunu bilmelidir.
Menopoz belirtileri nelerdir?
ü
Adet kanamalarının kesilmesi
ü
Sıcak basmaları, gece terlemeleri
ü
Çarpıntı
ü
Uykusuzluk
ü
Sinirlilik, depresyon, unutkanlık
ü
Ağlama nöbetleri
ü
Zihinsel fonksiyonların yavaşlaması, konsantrasyon güçlüğü
ü
Cilt kuruluğu, saç kırılma ve dökülmesi
ü
Kilo almaya yatkınlık
ü
Ağrılı cinsel ilişki
ü
Vajinal kuruluk
ü
Eklem ağrıları
ü
Osteoporoz
Menopoz daki laboratuvar değişikleri nedir?
Menopoz
şikayetleri olan kadınlar doktora başvurdukları zaman menopozun kesin tanısı
koymak için bazı kan tahlilleri uygulanır.Menopozda yumurtalıkların
yaşlanması ile birlikte östrojen üretilmesinin azalması hipotalamustaki
negatif feed-back mekanizmayı etkiler ve sonuçta zaman içinde önce FSH, daha
sonra da LH yükselir ve sonuç olarak bu dönemde adet bozuklukları
görülebilir.Laboratuvarda gözlenen hormonal değişiklikler;
Ø
FSH
10-20 kat artar,
Ø
LH 3
kat artar,
Ø
Östradiol
5-10 kat azalır,
Ø
Andrastenedion 1 / 3 - 1 / 2 kat azalır,
Ø
Testesteron hafif azalır,
Ø
DHEA
değişmez,
Ø
DHEA-SO4
değişmez.
Geri
Menopoz
şikayetleri
Hormon
tedavisi
Menopoz
(Menapoz) Belirtileri
|