Tüp Bebek
|
İlk defa 1978 yilinda Edward ve Steptoe tarafindan Ingiltere’de uygulanan
Tüp Bebek başlangıçta sadece tüpleri tıkalı olan hastalar için
düşünülmüş olup bugün çok yaygın olarak binlerce hastada ve değişik
sebepler ile kullanılmaktadır.Tüp bebek veya İVF denince kadından alınan
yumurtalarla, erkekten alınan spermlerin dışarıda laboratuvar ortamında
birleştirilmesi ve döllenme gerçekleştikten bir süre sonra anne rahmine
yerleştirilmesi anlatılmaktadır. Günümüzde daha yaygın kullanılan yöntem
olan mikroenjeksiyonda (ICSI) ise erkekten alınan spermlerin direk olarak
yumurtanın içerisine verilmesi ve yine döllenme gerçekleştikten belli
bir süre sonra tekrar anne rahmine yerleştirilmesidir.Ülkemizde bulunan
tüp bebek merkezlerinde başarı ile uygulanmakta olup dünya
standartlarında bir çok merkezde hizmet verilmektedir. |
Tüp bebek (İVF) ve Mikroenjeksiyon (ICSI) nasıl uygulanır?
IVF(Tüp Bebek Yöntemi):
Her
yumurtanın yanına yaklaşık 50 bin tane sperm konulur. Bir spermin yumurtanın
içine kendi başına girerek döllenme işleminin gerçekleşmesi beklenir.
Döllenmiş yumurta hücreleri bölünerek embriyoyu geliştirir. Embriyolar her
gün kontrol edilerek 2-3 gün laboratuvar şartlarında büyümeleri sağlanır.
IVF; genellikle tüplerinde tıkanıklık nedeniyle gebe kalamayan hastalarda
tercih edilen tedavi şeklidir.
ICSI(Mikroenjeksiyon Yöntemi):
Yumurtalar toplandıktan sonra çevrelerinde bulunan hücreler embriyolog
tarafından ayıklanır .Özel çok ince, ancak mikroskop altında görülebilen
aletler yardımı ile yumurta tutulur, içerisine bir sperm yerleştirilir. Aynı
IVF’deki gibi bir gün sonra yumurtanın bölünmesi beklenir .
ICSI; sperm sayısı düşük, hareketleri zayıf olan baba adayları ve yumurta
rezervi azalmış anne adayları için uygun bir yöntemdir.
Tüp bebek kimlere uygulanır ?
-
Açıklanamayan
kısırlık varlığında,
-
Tüplerin her ikisinin
de tıkalı olması durumunda,
-
Yumurtlama
bozuklukları ,ileri derece polikistik over sendromu varlığında,
-
Endometriyozis
hastalığı ,endometriyoma (çikolata kistleri) varlığında,
-
Sperm kalite
bozuklukları , azospermide,
-
Servikal faktör
tespit edildiğinde,
-
İmmunolojik faktörler
söz konusu ise uygulanır.
Tüp bebek için başvuran çiftlere hangi işlemler yapılır?
Çocuk
arzusu ile bir tüp bebek merkezine
başvuran çiftlerle, ilk olarak bir değerlendirme görüşmesi yapılır,
daha önce yapılmış uygulamalar değerlendirilir ve gerekli olan tetkikler
planlanır. Daha sonra tetkiklerin sonuçlarına göre o çifte ait uygun bir
tedavi yöntemi tespit edilir.Detaylı bir jinekolojik muayene ve
ultrasonografi ile kadının üreme organlarının anatomik yapısı hakkında fikir
elde edilir. Uygulama hakkında çift bilgilendirilir ve başarı şansı ve
başarının olasılıkları anlatılır. Gerekli hazırlıklardan sonra tüp bebek
uygulamasına geçilir.
Tüp bebek uygulaması dört
basamaktan oluşur;
ü
Yumurtaların
geliştirilmesi; yumurtalıkların uyarılması için iğne şeklinde hormon ilaçları
kullanılır ve fazla sayıda yumurtanın olgunlaşması sağlanır.
ü
Yumurtaların
toplanması; ultrasonografi eşliğinde ve hafif bir genel anestezi ile
yumurtalar toplanır.
ü
Yumurtaların
laboratuvarda döllenmesi; elde edilen yumurtalar ile erkekten elde edilen
sperm laboratuvar koşullarında embriyolog tarafından özel besiyerleri içinde
bir araya getirilir.
ü
Embriyoların
anne adayının rahmine transfer edilmesi; oluşan embriyolar kadın doğum uzmanı
tarafından genel anestezi altında ince bir kateter aracılığı ile anne
adayının rahmine transfer edilir.
Tüpbebek işlemi sırasında ne gibi
sorunlar ile karşılaşılır?
·
Uygulanan
ilaçlar ile yeterince yumurta büyümesinin sağlanamaması: Bu durumda tüp
bebek işlemi iptal edilir.Yumurtalık rezervleri düşüktür ve uyarılmaya cevap
vermemiştir.
·
Büyüyen ve
çoğalan yumurtaların toplanamaması: Ultrasonografi ile yumurta gelişimi
normal olan hastalarda aspirasyon sırasında yeterli yumurta hücresi
bulunamaması.
·
Hiperstimulasyon sendromu gelişmesi: Yumurtlama tedavisinde
kullanılan ilaçların, yumurtalıkların aşırı uyarılmasına yol açması ve sonuç
olarak yumurtalıkların aşırı büyümesi, karın içinde sıvı toplanmasına bağlı
olarak karın şişkinliği, mide ve barsak problemlerinin ortaya çıkması.Ciddi
sonuçlar doğurabilir ve hastanede tedavi gerektirebilmektedir.
·
Teknik
olarak değişik sebeplerden dolayı transferin yapılamaması: Nadir gözlenir.
·
Uygulamadan
birkaç gün sonra kanama olması: Gebelik şansını azaltmaktadır.
Tüp bebek işlemi sonrası gebelik olup
olmadığı ne zaman anlaşılır?
Yapılan embriyo
transferinden 12 ve 14 gün sonra toplam iki kez kanda gebelik testi (B-hCG)
yapılır. Eğer gebelik testi negatif sonuç verirse progesteron tedavisi
kesilir ve birkaç gün içinde görülen adetle tüp bebek programı sona erer.
Gebelik testi pozitif çıkarsa progesteron tedavisine devam edilir. Testlerden
bir hafta sonra gebelik kesesinin görülmesi, bundan bir hafta sonra da bebek
kalp hareketlerinin görülmesi vaginal yolla yapılan ultrasonografik
muayenede mümkün olur.Düşük olmaması için doktor tarafından progesteron
desteğine devam edilir.
Tüp bebek
ile gebelik elde edildikten ne gibi sorunlar olabilmektedir?
ü
Kandaki
testlerde yükselme olmasına rağmen daha sonra kendiliğinde düşebilir ve
gebelik kesesi oluşamaz. Bu durum kimyasal gebelik olarak adlandırılmaktadır.
ü
Tüp bebek
ile elde edilen gebeliklerde düşük oranı normal gebeliklere göre daha
fazladır ve %20-25 oranında görülmektedir. Genellikle tüp bebek
uygulamasından sonra önlem olarak tüm kadınlara progesteron takviyesi
yapılmaktadır.
ü
Tüp bebek
uygulamalarından sonra çoğul gebelik görülme oranı yaklaşık %30’dur.
Bebek sayısı arttıkça erken doğum ve bunun bebekte yarattığı olumsuzluklar da
artmaktadır.Çoğul gebelik olasılığını azaltmak için transfer yapılan
embriyoların sayısı kanuni olarak kısıtlanmıştır.
ü
Nadiren de olsa %3-5 gibi bir oranda tüp bebek uygulamalarından sonra dış
gebelik ve korn gebeliği gözlenmektedir.
ü
Yapılan çalışmalar tüp bebek uygulamalarından sonra çok az miktarda kromozom
anomalisi ihtimalinde artış göstermişlerdir.Bu oran ciddi sperm
bozukluklarının ve TESA gibi yöntemler ile elde edilen sperm ile kalınan
gebeliklerde biraz daha artmaktadır.
Tüp bebek
tedavisinin başarı oranı ne kadardır?
Tüp bebek
tedavisinin başarı oranı, uygulamayı yaptıracak olan çifte ait değişik
faktörlere ve uygulamayı yapan merkezin deneyimine göre değişmektedir.
Kadının yaşı, geçirmiş olduğu hastalık ve operasyonlar,endometriyozisin
varlığı ve sperm kalitesine ait bulgulara göre değişkenlik göstermektedir.
Genelde değişik merkezlere göre bu oran %30-45 arasında değişmektedir. Tüp
bebek uygulamasının başarısı , gebe kalma oranı ile değil sağlıklı devam
eden bir gebelik elde etme oranı ile ölçülmelidir.
Geri
Aşılama
,intrauterin inseminasyon
Erken
menapoz, Erken Menopoz Tedavisi
Endometriozis
Olan Hastalarda Tedavi
Yumurta
Nakli Donör ,Kiralık anne Nedir
Sperm
Bankası Ve Tüp Bebek Merkezleri
|