Aşılama
(İntrauterin
İnseminasyon, İUİ)
|
Aşılama
olarak da bilinen intrauterin inseminasyon tedavisi çocuğu olmayan çiftlere
uygulanan en yaygın ve ekonomik tedavilerden biridir. Muaynehane
şartlerında kolaylıkla uygulanabilmektedir. Aşılama ile
hızlı hareket eden
sağlıklı spermler seçilerek,bu spermlerin yumurtaya daha yakın bir
yere bırakılıp , spermlerin tüplere daha rahat ulaşmasına yardımcı
olunmaktadır. |
Aşılama (İntrauterin inseminasyon) ile verilen sperm laboratuvar ortamında
belirli bir işlemden geçirilip kimyasal maddeler ile yıkanma işlemine tabi
tutulur ve yıkanmış spermler yine özel kanüller ve enjektörler yardımı ile
direk olarak rahim içine verilir. Bu yıkama işlemi sperm hareketini ve başarı
şansını arttırır.
Aşılama tedavisi kimlere uygulanır?
Bebek sahibi olmada
güçlük çeken ve 1 yıl korunmasız ilişkiye rağmen gebe kalamayanlarda gerekli
şartlar oluştuğunda intrauterin inseminasyon (aşılama) sıklıkla tercih edilen
bir yöntemdir. Özellikle kısırlık araştırma tetkiklerin hepsinin normal
çıktığı ve altta yatan bir problemin bulunamadığı hastalarda yumurtlama
takibi ve doğal ilişki ile 3 kez denendiği halde gebelik elde edilemediyse
inseminasyon uygulanır.Eğer yapılan sperm analizinde problem varsa aşılama
ilk tercih edilen yöntem olmalıdır. Aşılama aşağıdaki hasta gurubunda
kısırlık tedavisinde tüp bebekten önce ilk uygulanacak tedavi yöntemidir ;
·
Hafif sperm
bozukluklarında
·
İzah
edilemeyen infertilite durumlarında
·
Rahim ağzı
salgısı bozukluklarında
·
Hafif
endometriosis durumlarında
·
Normal
cinsel ilişkinin mümkün olmadığı durumlara (psikolojik bozukluklar,vaginizmus)
·
Servikal
faktörün bozuk olduğu durumlarda
·
Normal
ilişki ile yumurtlama takibi yapıldığında gebelik elde edilemediğinde
·
Anti
sperm antikorların varlığında aşılama yöntemi uygulanır.
Aşılama yöntemi yapılabilmesi için hangi ön şartlar gereklidir?
Aşılama her çocuk
sahibi olmak isteyen hastaya uygulanabilecek bir yöntem değildir. Aşılama
yapılabilmesi için bazı ön şartlar gereklidir.En önemlisi yumurtlamanın
olması veya uyarılma ile yumurta elde edilebilen yumurtalıkların olması
gereklidir.Erken menopoz veya değişik sebeplerden dolayı yumurtlama
kapasitesi olmayan kadınlarda aşılama yapmak mümkün değildir.
İkinci önemli şart;
belirli bir sayı ve hareketlilikte sperm olmalıdır.Spermi olmayan veya çok
düşük sayıda olan hastalarda intrauterin inseminasyon uygulanmamaktadır.
Aşılamanın yapılıp yapılamayacağı kararını spermiogram sonucuna göre doktor
karar verecektir.
Üçüncü önemli ön
şart ise ;rahmin iç yapısında (endometriyumda) döllenen yumurtanın
tutunmasını engelleyecek bir patoloji olmamasıdır. Rahim içini bozan
yerleşimde myom , polip , septum(bölme) ve yapışıklıkların varlığında aşılama
yapılamaz.Ayrıca spermin yumurta ile buluşabilmesi için tüplerden en az
birinin açık olması gerekmektedir. Özetle ;
·
Spermiogramda uygun sayı ve harekette sperm olmalı ,
·
Overler
(yumurtalıklar) çalışıyor olmalı ,
·
Endometriyumda (rahim içi) ve tüplerde bir patoloji olmamalıdır.
Aşılama işlemi nasıl yapılır?
|
Aşılama
işlemine kadının adetinin 2-3. günü doktor tarafından vaginal ultrasonografi
ile değerlendirilmesi ile başlanır. Önce kadının yumurtalıklarının
uyarılması için ilaç kullanılır. Bu ilaç doktorun seçeneği veya kararına göre
hap veya iğne şeklinde olabilmektedir.
Bu uygulamada
yumurtalıkların
uyarılması amaçlanır ve sonuç olarak en az 2-3 yumurtanın gelişmesi
amaçlanır.
|
İlaç
adetin 3'ncü veya 5'nci günü verilmeye başlanır.Bu uygulama ile yumurtalıklar uyarıldığı için
çoğul gebelik ihtimali artar. Takipte belirli aralıklarla ultrasonografik
incelemeler yapılarak yumurta gelişimi izlenir ve yumurtanın içinde bulunduğu
folikül adı verilen kesenin çapı 18-20 mm’ye ulaştığında çatlatma iğnesi
olarak adlandırılan hCG enjeksiyonu yapılır. Bu çatlatma iğnesinden 28-40
saat sonra aşılama planlanır.Asilama nın yapılacağı günden önce erkek 3-4 gün
süre ile ilişkide bulunmamalı ve ejekülasyon olmamalıdır.
Uygulamanın yapılacağı gün erkekten laboratuvarda mastürbasyon yolu ile
sperm alınır.
Mastürbasyon esnasında kayganlaştırıcı gibi kimyasal maddeler
kullanılmamalıdır, çünkü bunlar sperm kalitesini bozabilmektedirler.Dikkatli
bir mastürbasyon sonucu alınan sperm
özel yöntemlerle
hazırlanarak hareketliliği ve yapısı iyi olan spermlerden zenginleştirilir.
Asilama yapılırken meninin hazırlanmadan kullanılması sakıncalıdır. Bu durum
kadında alerjik reaksiyonlara, enfeksiyonlara ve ağrıya neden
olabilmektedir.Bu hazırlama (sperm yıkama) işlemi 2-4 saat sürebilmekte ve
bu sürenin sonunda sperm hasta sahibine uygun koşullarda teslim edilmektedir.
Sperm yıkaması
yapıldıktan sonra aşılama yapılacak kadın jinekolojik masaya alınır ve hiçbir
kimyasal kayganlaştırıcı veya antiseptik madde içermeyen steril spekulum
vajinaya yerleştirilir. Serum fizyolojik veya özel bir sıvı ile rahim ağzı
temizliği yapıldıktan sonra uygun kateter rahim ağzından rahim içine
yerleştirilir ve önceden enjektöre çekilmiş sperm yavaş bir şekilde rahim
içine verilir.İşlem sırasında rahmi zorlamamak,kanatmamak gerekmektedir.
Sonra kateter ve spekulum çıkartılıp kadın 30-45 dakika kadar sırt üstü
yatırılır.Aşılama sonrası doktor gerekli gördüğü takdirde rahmi destekleyici bazı ilaçları
ileriki günlerde kullanmak üzere verebilir.
Aşılama
yöntemi ve aşılama işlemi ağrılı mıdır?
Hayır. Aşılama işlemi
ağrısız olup herhangi bir lokal veya genel anesteziye gerek duyulmaz. Sadece
vajinismus gibi bazı durumlarda aşılama işlemi hafif bir anestezi (sedasyon)
ile yapılabilmektedir.
Aşılama
sonrası ne kadar istirahat gerekir?
Aşılama sonrası 30-45 dakika sırt üstü yatmak yeterli olmaktadır. Eğer doktorunuz
başka türlü önermemiş ise, aşılama sonrası ayrıca o gün veya ertesi gün özellikle devamlı
yatmak gerekmez ve bu da aşılamanın başarısını etkilemez.aşılama sonrası dikkat edilmesi
gereken aşılamayı takiben ilk bir gün ağır fiziksel aktiviteden ve
yorgunluktan kaçınmaktır. Cinsel birliktelik aşılamadan 2 gün sonra
başlayabilir.Eğer doktorunuz bir cinsel perhiz veya ilaç tavsiye etmiş ise
bunlara uygulamanız gerekecektir. Kısacası "aşılama sonrası" yapılması yasak
olanlar için mutlaka aşılamayı yapan doktora danışın.
Aşılamanın başarı şansı ne kadardır? En çok kaç kez denenebilinir?
Normal bir cinsel
beraberliğe oranla aşılamanın başarı şansı yaklaşık olarak her uygulamada
%20’ dir.Kısırlığın altta yatan sebebine göre bu oran değişmektedir. Gebelik
şansı uygulama sayısı arttıkça biraz daha artar. Aşılama sayısı için belirli
bir sınırlama olmamasına rağmen 5-6 kez denendikten sonra başarılı olunamamış
ise tüp bebek düşünülmelidir.Bir çok doktor 3-5 denemeden sonra tüp bebek
önermektedir.
Aşılama ücreti, aşılama fiyatı nedir?
Aşılama fiyatları, aşılama ücretleri işlemin yapılacağı merkeze ve aşılama
yapan doktorun fiyat politikasına göre değişkenlik göstermektedir, aşılama
ücreti değişkendir ve yapacak hekimden önceden öğrenmeniz gerekmektedir
Geri
Erkekte
kısırlık
Endometriyozis
nedir
Ovulasyon
İndüksiyonu, Yumurtma Takibi
Vajinismus
Ve Vajinizmusta Çocuk İsteği
Hamile Kalmak İçin
Cinsellik Gebelikte Cinsel Pozisyonlar
Kısırlık
Ve Tüp Bebek Hakkında Sık Sorulanlar
|