Kısırlık Ve Kısırlık Tedavisi Hakkında
 Herşey
 

Abstinans süresi
Cinsel ilişkide bulunmadan geçen süredir. Semen analizi için örnek vermeden önce önerilen cinsel perhiz süresi 2-5 gündür. Meni ve menideki sperm miktarı cinsel perhiz süresi ile doğru orantılı olarak artar. Önerilenden daha uzun süre boşalma olamazsa spermler dölleme yeteneğini kaybederek dejenere olur. Sperm sayısı artsa bile kalitesi bozulur, normal yapıdaki spermlerin oranı azalır.
Aglütinasyon
Menideki antikorların varlığına bağlı olarak spermlerin birbirine bağlanarak kümeleşmesine aglütinasyon denir. Aglütinasyon olduğunda spermlerin hareketliliği ve yumurtayı dölleyebilme yeteneği azalır.
Akrozom reaksiyonu
Akrozom sperm başının ön %50-70’ini kaplayan yapıdır. Akrozom zarının plazma zarı ile birleşmesi ile akrozom reaksiyonu meydana gelir ve bu reaksiyon spermin yumurta zarına bağlanabilmesini sağlar. Günümüzde değişik yöntemler  kullanılarak yapılabilen akrozom reaksiyonu testleri ile spermin yumurtayı dölleme yeteneği hakkında fikir sahibi  olunabilir.
Alkol
Alkol testislerde vitamin A’nın biyoaktif formu olan retinole dönüşmesini engeller. Alkol kullanan erkeklerde  yapılan testis biyopsilerinde testis dokusunda maturasyon (olgunlaşma) bozukluğu görülür. Ayrıca alkol testosteron  (erkeklik hormonu) sentezini azaltarak impotansa (iktidarsızlık) neden olur.
Anatomi
Androjenler
Testisler tarafından üretilen erkek cinsiyet hormonlarıdır. Vücut ve kas gelişimini, tüylenmeyi, penis gelişimini ve  ses tellerinin gelişmini sağlar.
Anejakülasyon
Ejakülasyonun (boşalmanın) olmaması halidir. Omurilik zedelenmelerinden sonra ve multiple skleroz, şeker hastalığı gibi sinir sistemini etkileyen durumlarda görülebilir.
Antibiyotiklerin spermatogeneze etkileri
Birçok antibiyotik spermatogenezi (sperm üretimini) olumsuz etkiler. Bazı antibiyotikler menideki sperm sayısını ve hareketliliğini azaltırken bazıları da sperm oluşumunun belli evrelerde duraklamasına yol açar. Özellikle infertil erkeklerin antibiyotik kullanmadan önce mutlaka hekime danışmaları gerekir.
Antioksidanlar
Antioksidanlar oksijen radikallerinin yol açtığı zararları önleyen maddelerdir. Vitamin C, Vitamin E ve taurin gibi antioksidanlar oksijen radikallerinin sperm hareketliliği ve akrozom reaksiyonu üzerindeki olumsuz etkilerini azaltır. Özellikle sigara içen kişilerde kullanılmaları faydalı olur.
Antisperm antikorları
Antisperm antikorları erkek ve kadınların serumlarında, menide ve servikal mukusta (rahim ağzı salgısında) bulunur.Antisperm antikorları sperm hareketliliğini ve canlı sperm oranını azaltır, akrozom reaksiyonunu ve spermin yumurtaya bağlanmasını engelleyerek infertiliteye neden olabilir. Serumda IgG ve IgM tipi antikorlar, meni ve servikal mukusta ise IgA tipi antikorlar bulunur. Semen analizinde aglütinasyon tespit edildiğinde antisperm antikorlarının varlığını tespit etmek için test yapılması önerilir.Antisperm antikorlarına bağlı infertilite tedavisinde; bir süre kondom (prezervatif) kullanarak cinsel ilişkide bulunulması, kortikosteroidler gibi bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların kullanılması veya spermi özel yöntemler ile hazırlayarak aşılama yapılması önerilir. Bunlarla sonuç alınamadığı takdirde tüp bebek vb. gibi yardımcı üreme tekniklerinin kullanılması önerilir.
Astenozoospermia
Sperm hareketliliğinin %50’den az olduğu durumdur. Kromozomal bozukluklar, yapısal anomaliler, varikosel, geçirilmiş enfeksiyonlar ve antisperm antikorlarının varlığına bağlı olarak spermlerin hareketliliği azalabilir. Meninin uygunsuz şekilde alınması ve incelemeye dek uzun süre geçmesi de sperm hareketliliğini azaltabilir.
Aşılama
Erkek eşten alınan meni örneği özel yöntemler ile hazırlanarak hareketliliği fazla ve yapısı normal olan spermlerden zenginleştirilir, hazırlanan spermler kadın eşin vajinasına yerleştirilen ince bir kateter yardımı ile rahim içine verilir.
Azoospermia
Menide hiç spermin bulunmamasıdır. Azosperminin nedenleri;
- Pretestiküler (testis öncesi) nedenler; beyinde hipotalamus ve hipofiz bezlerinde görülen bozukluklardır. Bu bozukluklara bağlı olarak üreme hormonları üretilmez.
- Testiküler nedenler; sperm üretimindeki bozukluklardır. Genetik nedenlere, inmemiş testise, kullanılan ilaçlara, yüksek ısı ve radyasyon gibi çevresel faktörlere, kabakulak enfeksiyonuna ve bağışıklık sistemindeki bozukluklara bağlı olarak sperm üretimi bozulabilir.
- Posttestiküler (testis sonrası) nedenler; kanallardaki tıkanıklıklar, cinsel fonksiyon bozuklukları ve retrograd ejakülasyondur (geriye boşalma). Sperm kanallarındaki tıkanıklıklar doğuştan olabileceği gibi geçirilmiş enfeksiyon ve ameliyatlara bağlı olarak da oluşabilir.
Bakteriyel Enfeksiyon
Üreme organlarında bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar menide lökosit (iltihap hücresi) artışına neden olur. Bu enfeksiyonlara bağlı olarak meni miktarı, sperm sayısı ve hareketliliği azalabilir.
Beslenme Bozukluğu
Üreme organlarında bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar menide lökosit (iltihap hücresi) artışına neden olur. Bu enfeksiyonlara bağlı olarak meni miktarı, sperm sayısı ve hareketliliği azalabilir.
Böbrek Yetmezliği
Böbrek yetmezliği olan hastalarda sperm üretimi, sperm gelişiminin ilk evrelerinde duraklar. Bunun bir nedeninin çinko eksikliği olabileceği düşünülmüştür. Bu hastalarda testosteron düzeyleri düşük, FSH ve LH düzeyleri yüksektir. Diyalizden sonra testosteron seviyesi biraz yükselir.
Bromokriptin
Prolaktin hormon (süt salınımını düzenleyen hormon) düzeyi yüksek olan hastaların tedavisinde kullanılır.Bromokriptin kullanımı ile bu hastalarda sperm sayısı ve hareketliliği artar. Prolaktin hormon düzeyi normal olan kişilerde kullanılmasının faydası yoktur.
Cinsel Temas Yolu İle Bulaşan Hastalıklar
Cinsel temas yolu ile geçen; klamidya, gonore (bel soğukluğu) ve sifilis (frengi) gibi enfeksiyonlar üreme sağlığını olumsuz etkiler. Bu enfeksiyonlar iltihabi reaksiyonlara, antisperm antikorlarının oluşumuna ve tüplerdeki tıkanıklıklara bağlı infertiliteye yol açar. Mikrobiyolojik incelemeler ile kolaylıkla tanısı konulabilen bu enfeksiyonlar antibiyotikler ile tedavi edilebilir.
Çinko
Çinko vücuttaki birçok enzimin, hormonun ve bağışıklık sisteminin çalışabilmesi için gereklidir. Leydig hücrelerinde testosteron sentezlenebilmesi için çinko gereklidir, diyetteki çinko eksikliği testiküler yetmezliğe neden olabilir.
Diabet
Diabetin (şeker hastalığının) üreme hormonlarına olan etkisi değişiktir. Diabetli erkeklerde cinsel fonksiyon bozuklukları görülür. Kan şekerinin kontrol altında olmaması ereksiyon azalması, impotans (iktidarsızlık) ve libido kaybına (cinsel isteksizliğe) yol açar. Bu bulgular diabetin kontrol edilmesi ile ilişkilidir.
Ejakülat
Ejakülatı yani meniyi epididimis, seminal bezler ve prostat bezinin salgıları oluşturur. Sperm hücreleri meninin %1-5’ini oluşturmaktadır. büyüklüktedir.
Elektro-Ejakülasyon
Ejakülasyon (boşalma) problemi olan hastalarda kullanılan yöntemdir. Rektumdan (makattan) prob ile uygulanan elektriksel uyarı sonrasında ejakülasyon gerçekleşir. Bu yolla elde edilen meni ile yardımcı üreme teknikleri uygulamaları yapılabilir.
Endokrinoloji
Sperm üretimi için erkek seks hormonlarına ihtiyaç vardır. Bu hormonlar ve etkileri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
HORMON ETKİSİ
GnRH
FSH ve LH hormonlarının salgılanmasını sağlar. Beyinde hipotalamustan salgılanır.
FSH
Testisteki sertoli hücrelerini uyararak sperm üretimini sağlar. Hipofiz bezinden salgılanır.
LH
Leydig hücrelerinde testosteron sentezlenmesini ve sperm üretiminin devamlılığını sağlar. Hipofiz bezinden salgılanır.
Prolaktin
LH’ın Leydig hücreleri üzerindeki etkisini arttırır. Hipofiz bezinden salgılanır.
Testosteron
Sperm üretiminin devamlılığını sağlar. Testisteki Leydig hücrelerinden salgılanır.
Estradiol
LH sentezini kontrol eder. Karaciğer, kas ve yağ dokusunda testosteronun metabolize edilmesi ile oluşur. %20-25’i Leydig hücrelerinden salgılanır.
İnhibin
FSH salınımını engeller. Sertoli hücrelerinden salgılanır.
Aktivin
FSH salınımını arttırır. Leydig hücrelerinden salgılanır.
Epididimis
Kanallarında sperm depolanan ve testisin arka yan kısmında yer alan yapıdır. Baş, gövde ve kuyruk kısmından oluşur. Baş kısmından testiküler sıvı emilerek menideki sperm konsantrasyonu artar, gövde kısmında spermler hareketlilik kazanır ve kuyruk kısmında da sperm depolanır.
Epispadias
Üretra ağzının (idrar kanal ağzının) penisin üst yüzünde olduğu durumdur. Bu durum inmemiş testis, ereksiyon bozuklukları ve retrograd ejakülasyon (geri boşalma) ile beraber görülebildiği ve sık tekrarlayan enfeksiyonlara yol açtığı için infertiliteye yol açar. Bu hastalar cerrahi tedavi sonrasında yardımcı üreme teknikleri ile çocuk sahibi olabilirler.
Fertilizasyon
Sperm hücresinin yumurta hücresine girerek döllenmenin gerçekleşmesidir. Spermin yumurtanın dış kabuğuna bağlanıp yumurtanın içine girebilmesi ve yumurtayı dölleyebilmesi için akrozom reaksiyonunun gerçekleşmesi gerekir.
FSH
Folikül Stimüle Edici Hormon (FSH) hipofiz bezinden salgılanan ve sperm üretimi için gerekli olan bir hormondur.
GIFT (Gamet İntrafallopıan Transfer)
Kadın eşten alınan yumurtaların laboratuvar koşullarında sperm ile bir araya getirilerek fallop tüplerine verilmesi işlemidir. Bu işlem tüplerin tıkalı olduğu durumlarda veya ağır erkek infertilitesi vakalarında başarılı olmaz. Günümüzde yerini IVF (Tüp Bebek) ve Mikroenjeksiyon gibi daha gelişmiş tekniklere bırakmıştır.
Globozoospermia
Sperm yapısında görülen bozukluklardan biridir. Sperm hücresinin baş kısmında yer alması gereken akrozom bulunmaz ve sperm hücresi yuvarlak görünümdedir. Bu vakaların mikroenjeksiyon yöntemi ile çocuk sahibi olması mümkündür.
GnRH
Hipotalmustan salgılanan bu hormon FSH ve LH sentezi ve salınımını uyarır.
Gonadodisgenez
Testis ve erkek genital organlarının gelişimi için 46XY kromozom yapısı gerekir. Gonadodisgenez hamileliğin ilk dönemlerinde ve genellikle kromozomal nedenlere bağlı olarak görülen testislerdeki gelişimsel bozukluklardır.Gebeliğin çok erken döneminde görülen bozukluklarda testisler hiç gelişmeyebilir ve bebek erkek olmasına rağmen dış genital organları kız görünümünde veya ayırt edilemeyen görünümdedir. Gebeliğin daha sonraki döneminde görülen bozukluklarda ise dış genitaller erkek görünümünde olmasına rağmen testisler ya hiç gelişmemiştir yada çok küçüktür.
Gonokok Enfeksiyonları
Cinsel temas yoluyla bulaşan Neisseria gonorrhoea adındaki mikroorganizma bel soğukluğu olarak bilinen enfeksiyona yol açar. Erkeklerde genellikle idrar kanalının iltahaplanmasına yol açar. Nadiren epididimis ve prostat enfeksiyonuna neden olarak kanalların tıkanmasına ve infertiliteye neden olabilir. Antibiyotik tedavisi gereklidir.
Hematospermi
Menide kan hücreleri bulunması nedeni ile meninin renginin kırmızı olmasıdır. Hematospermi enfeksiyonlara, prostat taşlarına ve kansere bağlı olarak görülebilir. Vakaların %15’inde ise herhangi bir neden tespit edilemez.
Hidrosel
Testisin dış katları arasında sıvı toplanmasıdır, doğuştan veya sonradan görülebilen bu durum ağrıya neden olmaz. Enfeksiyonlar ve tümörler de bu duruma neden olabilir. Hidrosel sperm fonksiyonlarını etkilemez ve infertiliteye neden olmaz.
Hipergonodotropik Hipogonadizm
Testislerde yeteri kadar sperm üretiminin olmadığı durumdur. Bu vakalarda FSH düzeyi yüksektir. Hipergonodotropik hipogonadizm, kromozomal bozukluklara (Kleinfelter sendromu, Down sendromu ve Noonan sendromu vs.), testislerin olmamasına, çeşitli toksinlere (zehirli maddeler), radyasyona, enzim eksikliklerine, şeker hastalığına, kabakulak ve diğer enfeksiyonlara bağlı olarak görülebilir.
Hiperprolaktinemi
Prolaktin hormonunun yüksek olduğu durumlardır. Bu hastalarda testosteron düzeyleri düşüktür. Bu durum sperm sayısı ve hareketliliğinde azalmaya yol açmanın yanında impotans, retrograd ejakülasyon ( geri boşalma ) gibi cinsel fonksiyon bozukluklarına da yol açar. Hipotiroidizm (tiroid bezinin az çalışması), stres ve çeşitli ilaçlar (depresyon, hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar v.b.) hiperprolaktinemiye yol açar. Hiperprolaktinemi tedavisinde Bromokriptin kullanılır.
Hiperspermi
Meni miktarının 6.3 ml den fazla olmasıdır, bu durum menideki sperm miktarı değişmezken meni miktarı arttığı için sperm dilusyonuna (seyrelmesine) yol açarak infertiliteye neden olabilir. Meni miktarının üst sınırı olarak 6.0-6.5 ml kabul edilmesine rağmen meni miktar sürekli bu sınırın üzerinde ise hiperspermiden söz edilir. İnfertilite ve hiperspermi durumunda tedavi için split ejakülat yani meninin ilk kısmının ayrı olarak alınması gerekir.
Hipogonodotropik Hipogonadizm
Hipotalamus ve hipofiz bezlerindeki yapısal ve fonksiyonel bozukluklara bağlı FSH ve LH düzeylerinde düşme ve sperm üretiminin azalmasıdır.Bu durum hipotalamus ve hipofiz bezlerindeki tümörlere, damarsal bozukluklara, tüberküloz gibi enfeksiyonlara, hiperpro-laktinemiye, bazı sendromlara, beslenme bozukluklarına, strese, şişmanlığa, ilaçlara, omurilik zedelenmesine karaciğer hastalıklarına ve böbrek hastalıklarına bağlı olabilir.
Hipo-Ozmotik Swelling (Şişme) Testi
Sperm canlılığının belirlenmesinde kullanılan bir testtir. Canlı sperm hücresinin zarı bütünlüğü bozulmadığı için düşük ozmotik basınçlı ortamlarda hücre içine girer ve bunun sonucunda sperm kuyruğunda şişme görülür. Mikroenjeksiyon sırasında da sperm hareketliliğinin çok az olduğu durumlarda canlı spermlerin seçilmesinde kullanılır.
Hipospadias
Üretranın (idrar kanalının) penisin arka yüzüne açıldığı bir anomalidir. Doğuştan olan bu anomaliye sık olarak inmemiş testis de eşlik eder. Cerrahi tedavi sonrasında uygulanacak yardımcı üreme teknikleri ile bu hastalar çocuk sahibi olabilir.
Human Chorionic Gonodotropin (hCG)
Plasentadan (bebeğin eşi) salgılanan bir hormondur. Hipogonodotropik hipogonodizm vakalarında ve inmemiş testis vakalarında tedavide kullanılır.
ICSI
Intrasitoplazmik Sperm Enjeksiyonu (ICSI) yönteminde özel mikroskop ve mikromanipülatörler aracılığı ile tam olgunluğa ulaşmış yumurtanın içine tek bir sperm enjekte edilir. Enjekte edilen yumurtalar embriyo gelişimini sağlamak için geliştirilmiş besiyerleri içinde anne vücut ortamına benzer ortam sağlayan inkübatöre yerleştirilir. Döllenme 16–18 saat sonra tamamlanır. Döllenmeden 12 saat sonra döllenmiş yumurta (embryo) iki hücreye bölünür. İnkübatör içinde embryo birkaç defa bölünebilir. 44-72 saat sonra iki-sekiz hücreli embryo anne adayının rahmine transfer edilir. Bu yöntem ile birçok infertil erkek sağlıklı çocuk sahibi olabilir.
İlaç Bağımlılığı
Mariyuana, kokain, eroin, morfin gibi bağımlılık yapan ilaçlar testislerin küçülmesine, sperm üretiminin bozulmasına, sperm sayısı ve hareketliliğinin azalmasına ve anormal yapıdaki spermlerin artmasına neden olur..
İmmotil Cilia Sendromu
Bu hastalarda sperm hareketliliğinde azalma görülür. Bu sendromda spermatozoa cilialarında (ipliksi çıkıntılarında) görülen bozukluk kulak, burun ve üst solunum yollarında da görülür. Bu hastalar yardımcı üreme teknikleri yardımı ile çocuk sahibi olabilir.
İntrauterin İnseminasyon (IUI)
Aşılama olarak da bilinen yöntemde, meni özel yöntemler ile hazırlanır ve rahim içine verilir. Çeşitli hazırlama yöntemleri kullanılarak menideki ileri hareketli ve normal yapıdaki spermler ayrılarak özel kateterler ile rahim içine verilir. IUI tedavisi penis anatomisindeki bozukluklar, retrograd ejakülasyon (geri boşalma), seksüel disfonksiyon, servikal mukus bozuklukları, sperm sayı ve hareketliliğindeki bozukluklar, immünolojik infertilite durumlarında uygulanabilir. IUI tedavisi ile gebelik edilebilme oranları % 10-15 civarındadır.
Kabakulak
Tükürük bezlerinin iltihaplanması ile karakterize viral enfeksiyondur. Puberte döneminden sonra geçirilen kabakulak enfeksiyonları erkekler testislerin iltihaplanmasına ve ileride infertiliteye yol açabilir.
Kallmans Sendromu
Hipofiz bezinden gonodotropin hormonların yani FSH ve LH’ın salgılanmasındaki bozukluk ile karakterize bir sendromdur. Bu sendromda hormon düzeylerindeki düşüklüğün yanı sıra, koku alma bozukluğu, yarık damak ve dudak görülebilir. Bu erkekler puberteye geç girer, mikropenis ve inmemiş testis de bulgular arasındadır.
Karaciğer Hastalıları ve İnfertilite
Karaciğer hastalığı olan erkeklerde, jinekomasti (memelerde büyüme), testisler küçülme ve impotans (iktidarsızlık) görülür. Genellikle hipogonadotropik hipogonadizme neden olur, testosteron düzeyi düşer.
Kartageners Sendromu
İmmotil cilia sendromu görülen erkeklerin %50’sinde bu sendrom da görülür. Bu hastalarda kronik sinüzit ve sık akciğer enfeksiyonu görülür ve kalp sağda yerleşimlidir.
Kemoterapi
Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar, doza, kullanım süresine, kullanılan ilaçların sayı ve çeşidine göre sperm üretimini etkiler. Bazı ilaçlar sperm üretiminin tamamen durmasına, bazıları ise sadece geçici olarak duraklamasına yol açar. Bu ilaçlar kullanılmaya başlanmadan önce hastadan meni alınarak dondurulması en sağlıklı yöntemdir. Daha sonra dondurulmuş menideki spermler mikroenjeksiyon yönteminde kullanılarak çiftler çocuk sahibi olabilir.
Klamidya Enfeksiyonu
Kırk yaşın altındaki erkeklerde üreme kanallarındaki iltihabın en sık görülen nedenidir. Testislerde ağrı ve şişlik ile seyreden enfeksiyon erkeklerin %20’sinde hiç bulgu vermeyebilir. Geçirilmiş enfeksiyon antisperm antikorlarının oluşumuna neden olarak infertiliteye yol açabilir. Hastalık antibiyotik tedavisine iyi cevap verir.
Kleinfelter’s Sendromu
Bu 47XXXY paterni gösteren bir kromozomal bozuklukdur. Normal erkeklerin kromozon paterni 46 XY’dır. Azoospermi ve jinekomasti (memelerin büyümesi) görülen bu erkek çok uzun boylu olur. FSH ve LH hormon düzeyleri yüksek, testosteron hormonunun düzeyi düşüktür. Testisler gelişmemiştir, bu hastalarda inmemiş testiste sık görülür.
Klomifen Sitrat
Klomifen sitrat sentetik östrojen (kadınlık hormonu) etkisine karşı bir ilaçtır. Erkeklerde infertilite tedavisindeki etkisi tartışmalıdır. Özellikle FSH hormonu yüksek olan hastalarda, sperm sayı ve hareketliliğin çok bozuk olduğu vakalarda ve azoospermi vakalarında yararı yoktur.
Kriptorşizm
Testislerin skrotuma (yumurtalık torbasına) inmemesi halidir. Yeni doğan erkek çocukların %3-5’inde görülür ve vakarın %15’inde çift taraflıdır. Dokuz yaşına kadar testisleri indirilen erkeklerde yapılan çalışmalarda, tek taraflı inmemiş testis vakalarının %80’inin, çift taraflı inmemiş testis vakalarının ise %30’unun çocuk sahibi olabildiği gösterilmiştir. Testisler skrotumda iken 33.2o C derece ısıya maruz kalırken, inmemiş testislerin 34.4o C derece ısıya maruz kalmalarının infertiliteye neden olduğu düşünülmektedir. İnmemiş testislerin 9 aydan sonra fakat 2 yaşından önce indirilmesi gerekir. Cerrahiden önce hormon tedavisi de önerilmektedir.
Kriyoprezervasyon
Kriyoprezervasyon spermin dondurularak saklanmasıdır. 1953 yılından beri sperm başarı ile dondurularak saklanabilmektedir. Kanser tedavisi için kemoterapi (ilaç tedavisi), radyoterapi (ışın tedavisi) veya cerrahi tedavi görecek hastalarda tedaviye başlamadan önce ve cerrahi müdahaleler ile spermin elde edilebildiği durumlarda sperm daha sonraki uygulamalarda kullanılmak üzere dondurularak saklanır. Meni sperm hücrelerinin soğuk şoka dayanabilmesi için çeşitli koruyucu
kimyasallar ile özel işlemlere tabi tutularak dondurulur.
Kromozomal Anomaliler
Azospermi vakalarının %12’sinde, ağır oligospermi vakalarının ise %7’sinde kromozomal anomaliler görülür.
Kültür
Erkelerde üreme sistemindeki enfeksiyonlar menide lökositlerin (iltihap hücrelerinin) artmasına neden olur. Bu artış tespit edildiğinde mutlaka mikrobiyolojik kültür yapılmalıdır. Kültür için meninin steril koşullarda alınmasına ve bulaşma olmamasına özen gösterilmelidir. Eller ve penis sabunlu su ile yıkanıp, iyice durulandıktan sonra meni alınmalıdır.
Leydig Hücreleri
Testiste bulunan hücrelerdir, bu hücreler testosteron ve aktivin salgılar. Bu hücreler beyinden salgılanan hormonlar ile uyarılır ve testosteron sentezlemeye başlar.
LH (Luteinize Edici Hormon)
Hipofiz bezinden salgılanan bu hormon, testislerdeki leydig hücrelerinden testosteron sentezlenmesini kontrol eder. İnmemiş testis ve hipogonadotropik hipogonadizm vakalarında sperm üretimini uyarmak için kullanılır.
Lökositospermi
Menide ml’de 1 milyondan fazla lökosit (iltihap hücresi) görülmesi anormaldir. Menideki lökositler özel boyalar ile boyanarak diğer olgunluğunu tamamlamamış germ hücrelerinden (cinsiyet hücreleri, sperm öncülleri) ayrılır. Menide lökositlerin artması sperm sayı ve hareketliliğinin azalıp, yapısının bozulmasına ve sperm yumurtayı dölleme yeteneğinin azalmasına neden olur. Bu durum viral ve bakteriyel enfeksiyonlara, fazla sigara içmeye, varikosele ve sperm üretimindeki bozukluklara bağlı olabilir.
Mevsimsel Değişiklikler
Sperm parametrelerinin mevsimlere göre değişiklik gösterdiği bilinmektedir. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda sperm sayısının, hareketliliğinin ve yapısının yaz aylarında bozulduğu gösterilmiştir. Bu testosteron düzeylerinin yazın düşmesine bağlanmıştır.
Mesa (Mikrocerrahi ile Sperm Aspirasyonu)
1984 yılından beri epididymisten mikrocerrahi yöntemi ile elde edilen spermler, yardımcı üreme teknikleri de kullanılarak, sperm kanallarında tıkanıklık olan hastalar çocuk sahibi olabilmektedir. Günümüzde MESA yöntemi ile elde edilen spermler ile mikroenjeksiyon yapılır. Bu yöntem ile elde edilen spermler özel yöntemler ile dondurularak ilerideki uygulamalarda kullanılmak üzere saklanabilir.
Mikoplazma Enfeksiyonları
İnfertil çiftlerde sık görülen enfeksiyonlardandır. Sperm parametrelerinin bozulmasına yol açabilir.
Mikrocerrahi
Özel cerrahi mikroskoplar ve çok hassas aletler ile uygulanan ameliyatlardır. Bu yöntem ile kanama, iltihabi reaksiyon ve doku harabiyeti daha az olur. Mikrocerrahi yöntem ile (MESA) epididimisten sperm aspirasyonu, kanal tıkanıklığı operasyonları yapılır.
Mikroskopi
Meninin özelliklerinin değerlendirilmesinde mikroskobik inceleme çok önemlidir. Mikroskop ile sperm sayısı, hareketliliği ve yapısı değerlendirilir. Ayrıca florösan mikroskobu gibi özel mikroskoplar ile spermlerin akrozom reaksiyonu değerlendirilir, genetik materyali ile ilgili çalışmalar yapılabilir. Elektron mikroskobisi ile ise spermlerin yapısı hakkında çok detaylı bilgi edinilebilir.
Morfoloji
Normal sperm oval başlı, akrozomu kolay seçilen, kuyruk ve başı simetrik olan bir hücredir. Kuyruğun ilk kısmı biraz kalınlaşarak boyun kısmını oluşturur. Spermler özel boyalar ile boyanarak yapıları değerlendirilir.
Krugerin strict kriterlerine göre normal sperm;
- 2.5-3.5 mm çapında oval biçimde düzgün başı vardır.
- Baş kısmının %40-60’ını akrozom oluşturur.
- Boyun ve kuyruğu düzgündür, kuyruk 50-60 mm uzunluğundadır.
Sperm yapısındaki bozuklular fertilizasyonu engeller. Spermlerin baş, boyun ve kuyruk kısmında yapısal bozukluklar görülebilir. Spermlerin genellikle birden fazla parçası etkilenmiştir.
Motilite
Spermlerin hareket kabiliyetine denir. Spermler epidimisten geçerken hareketlilik kazanır, bu hareket için gereken enerji de spermin boyun kısmında üretilir. Meni örneğindeki hareketlilik yüzde olarak ifade edilir. Dünya sağlık örgütünün kriterlerine göre menideki spermlerin %50 veya daha fazlasının hareketli olması gerekir.
Nekrospermi
Menide hiç canlı spermin olmadığı durumlardır. Ölü veya canlı fakat hareketsiz olan spermlerin ayrılması çok önemlidir. Bunların ayırımı için özel testler uygulanır.
Obesite
Aşırı şişmanlık testosteron seviyesinin düşmesine, infertiliteye yol açabilir.
Obstrüksiyon
Sperm akışının tam veya kısmi olarak engellenmesi sonucu azoospermi veya oligozoospermi ve meni miktarında azalma görülür. Bu tıkanıklıklar değişik seviyelerde, enfeksiyonlara ve doğuştan anatomik bozukluklara bağlı olarak görülebilir. Bu hastaların MESA ve TESE yöntemi ile sperm alınarak çocuk sahibi olmaları mümkündür.
Oksijen Radikalleri
Lökositler ve immatür spermler tarafından açığa çıkarılan reaktif oksijen türleri olgun sperm hücrelerine zarar verir. Sperm hareketliliğinin azalmasına ve akrozom reaksiyonunun gerçekleşmemesine yol açar.
Oligoasthenoteratospermia
Menideki sperm sayısının, hareketliliğinin ve normal morfolojideki spermlerin az olmasıdır.
Oligozoospermia
Menideki sperm sayısının normalin altında olmasıdır. Genelde sperm hareketliliğindeki azalma ile beraber görülür.
Omurilik Zedelenmeleri
Omurilik zedelenmesi olan erkeklerde meni miktarı azalmış, sperm sayısı ve hareketliliği ve yapısı bozulmuştur. Bu hastalarda uzun süreli ilaç kullanımı, idrar yolu enfeksiyonları, antisperm antikorları, kan dolaşımının bozulması ve hormonal bozukluklar sperm üretimindeki bozukluklara yol açar. Meni veremeyen hastalarda elektroejakülasyon yöntemi ile sperm elde edilebilir.
Orşidopeksi
İnmemiş testislerin cerrahi olarak düzeltilmesidir. Tek taraflı ve 2 yaşından önce düzeltilen vakalarda sonuçlar daha iyi olabilir. Bu vakalarda antisperm antikorları daha fazla görülür, bu da infertilitede rol oynar.
Orşit
Testislerin iltihaplanmasıdır, sperm üretiminin geçici veya kalıcı olarak bozulmasına neden olur. Kabakulak gibi viral enfeksiyonlara, bakteriyel enfeksiyonlara, bağışıklık sistemindeki bozukluklara ve radyasyona bağlı olabilir.
Pentoksifiline
Kafein gibi maddeler ile aynı grupta bulunan bu madde kanın akışkanlığını ve testislerdeki kanlanmayı artırır. Bu ilacın oligozoospermisi olan vakalarda kullanılması tartışmalıdır. Bu madde meniye ilave edilerek sperm hareketliliği, akrozom reaksiyonu ve spermin yumurtayı dölleme yeteneği artar.
Percoll
Silika partikülleri içeren bir solüsyondur. Bu solüsyon ile hazırlanan gradientler kullanılarak normal yapıda ve hareketli olan spermler ayrılabilir. Ayrıca bu yöntem ile hazırlanan sperm bakterilerden ve lökositlerden (iltihap hücreleri) temizlenir.
Pesa (Percutenous epididymal sperm aspiration)
PESA küçük iğneler ve enjektör yardımı ile vakum uygulanarak epididimisten sperm alınmasıdır. Bu yöntem ile elde edilen spermler yardımcı üreme tekniklerinde kullanılabilir.
Pestisid
Böcek ilacı, bitki ilaçları gibi toksik maddeler olan pestisidlerin üreme sağlığı üzerine olumsuz etkileri vardır. Bu maddelere maruz kalış süresi ve bunların yarılanma ömürleri sperm üretimi üzerine olan etkilerini belirler. Bunlar, sperm sayısının ve hareketliliğin azalmasına, sperm yapısının bozulmasına yol açar.
Postkoital Test
Cinsel ilişkiden 2-10 saat sonra yapılan ve kadın eşin rahim ağzından alınan örneğin incelenmesi ile spermin vajinal mukusu (salgıyı) geçebilme yeteneğini belirleyen bir testtir.
Prolaktin
Hipofiz bezinde üretilen bir hormondur. LH’ın testislerdeki etkisini artırır.
Prostat
Mesane boynu altında yerleşen 3.5-4 cm çapında bir bezdir. Asit fosfataz, çinko, sitrik asit ve meninin sıvılaşmasında yardımcı olan enzimler salgılar. Prostat bezinin salgısı meni hacminin %30’unu oluşturur.
Prostatit
Prostat bezinde bakterilerin veya diğer mikroorganizmaların yol açtığı iltihaplanmalardır. Akut veya kronik olabilir. Meninin kalitesini bozarak ve antisperm antikorlarının oluşumuna neden olarak infertilite yol açar. Akut formları antibiyotiklerle kolayca tedavi edilebilir, fakat kronik formlarının teşhis ve tedavisi daha zordur.
Radyasyon
Radyoterapinin (ışın tedavisinin) verilen doza ve süreye bağlı olarak spermler üzerine toksik etkisi vardır. Radyasyon en zararlı etkiyi gelişmekte olan hücrelere gösterir. Radyo terapi sonrasında doza bağımlı olarak geçici veya kalıcı azoospermi oluşur.
Retraktil Testis
Testislerin refleks ile skrotumundaki yerlerinden yukarı doğru çıkmasıdır. Bu refleks puberteden 1-2 yıl önce kaybolur. İnfertil erkeklerin %4’ünde bu durum görülebilir. Bu hastalarda sperm sayısı, hareketliliği ve yapısı bozulmuştur.
Retrograd Ejekülasyon
Mesane ve üretranın fonksiyonel bütünlüğünün bozulması sonucu retrograd ejakülasyon (geri boşalma) ortaya çıkar. Tüm azospermi vakalarından bu neden araştırılmalıdır. Bu doğuştan, veya travma, diyabet ve geçirilmiş ameliyat gibi nedenlere bağlı olarak sonradan oluşabilir. Bu hastalarda idrarda sperm görülür ve özel yöntemler ile hazırlanarak yardımcı üreme tekniklerinde kullanılabilir.
Seksüel Disfonksiyon
Erkeklerde görülen cinsel fonksiyon bozuklukları;
- Libido kaybı, cinsel istek azalması
- Erektil bozukluklar, psikolojik veya organik nedenlere bağlı olarak hastalarda iktidarsızlık görülebilir.
- Priapism, penisin cinsel istek ile ilgisiz, anormal, uzun süren ve ağrılı enjeksiyonudur.- Ejakülasyon bozuklukları, fonksiyonel ve psikolojik bozukluklara bağlı olarak erken veya geç boşalma görülebilir. Retrograd ejakülasyon ve meni üretiminin olmadığı zamanlarda ise boşalma görülmeyebilir.Cinsel ilişki sırasında organik nedenler ile anorgazmi (orgazm olmaması) ve ağrı hissedebilmesi gibi durumlarla da karşılaşılabilir.
Cinsel fonksiyonları bazı ilaçlar etkileyerek, impotansa, retrograd ejakülasyona ve ejakülasyon bozukluklarına yol açabilir. Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar, bazı ağrı kesiciler, psikolojik hastalıların ve depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar, idrar söktürücüler, gut tedavisinde kullanılan ilaçlar, epilepsi (sara) tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar cinsel fonksiyon bozukluklarına yol açar.
Seminal Vezikül
Meseanenin arka yüzünde bulunan bir bezdir. Fruktoz ve prostaglandinleri salgılar. Meni hacminin %70’ini oluşturur.
Sertoli Cell
Sertoli hücreleri testisteki ana hücrelerdendir. Bu hücreler kan-testis bariyerinin devamlılığını sağlar. Belirli proteinleri sentezleyen ve metabolik aktiviteleri sürdüren bu hücreler FSH ve testosteron hormonlarının etkisi altındadır.
Sertoli Cell Only Sendromu
Testiste germ hücrelerinin kaybolduğu, az sayıda leydig hücresi ve sertoli hücrelerinin bulunduğu durumdur. Testisler küçük ve yumuşaktır, bu kişilerde azospermi görülür.FSH düzeyleri genellikle yükselmiştir. Tanı testis biyopsisi ile konur, belli bir noktadan alınan biyopsi tüm testisi temsil etmeyeceğinden günümüzde bu hastalardan tanı ve tedavi amaçlı birden fazla biyopsi alınması ve sperm elde edilebilirse bunların mikroenjeksiyon ile değerlendirilmesi uygundur.Bu hastalardan alınan biyopsilerde sperm elde edilebilirse bu kişiler sağlıklı çocuk sahibi olabilir.
Sickle Cell Dısease (Orak hücreli anemi)
Genetik geçişli bir kan hastalığı olan bu sendrom kan akımındaki bozukluğa bağlı olarak erkeklerde üreme sağlığını bozar. FSH, LH ve testesteron hormon düzeyleri düşüktür. Ayrıca bu hastalarda priapismusta görülebilir.
Sifilis
Sifilis (frengi) cinsel temas yolu ile bulaşan bir enfeksiyondur. Genital organlarda yaraların görüldüğü ilk dönemi gribal enfeksiyon benzeri bulguların görüldüğü dönem izler. Tedavi edilmediği taktirde sinir sisteminde, dolaşım sisteminde ve diğer organlarda bozukluklara yol açan dönem görülür. Antibiyotik ile tedavisi mümkündür.
Sigara
Meni miktarı ve sperm hareketliliği sigaradan etkilenir. Sigara içenlerde menideki çinko düzeyi düşer, kadmiyum düzeyi artar. Menideki lökositlerde de (iltihap hücreleri) artış görülür.
Skrotal Isı
Skrotumda ki ısı vücudun diğer yerlerindeki ısıdan daha düşüktür. Artan skrotal ısı sperm üretimini olumsuz etkiler. Sperm üretiminin belli bir seviyede duraklamasına veya sperm hareketliliğinin ve yapısının bozulmasına yol açar. Saunaların sık kullanımı, yüksek ateş, varikosel, çok sıkı pantolon giyilmesi, çevresel faktörlere veya mesleğe bağlı yüksek ısıya maruz kalınması skrotal ısının artmasına neden olur.
Sperm Fonksiyon Testleri
Sperm fonksiyon testleri spermin döllenme yeteneğinin belirlenmesinde önem taşır. Postkoital test, akrozom reaksiyon testi, hipoozmotik şişme testi fonksiyonel testlerdir. Bunlar hastaya uygulanacak tedavinin belirlenmesinde önem taşır.
Sperm Hazırlama Yöntemleri
Yardımcı üreme teknikleri için kullanılacak olan spermin özel yöntemler ile hazırlanması gerekir. Bu işlemler ile spermler mikroorganizmalardan, lökositlerden (iltihap hücrelerinden) ayrılır, ve ileriye doğru hareketli ve normal yapıdaki spermler seçilebilir. Sperm ayırma yöntemi olarak en çok swim-up ve Percoll yöntemi kullanılmaktadır.
Spermatosel
Epididimisin distansiyonudur (gerilmesi), ileri yaşlarda daha sık görülür. Ağrıya veya tıkanıklığa yol açmadığı sürece tedaviye gerek yoktur.
Spermatogenez
Spermatogonium mitoz bölünme ile çoğalabilen ve primer spermatositi üreten hücrelerdir. Spermatogenez spermatogonial kök hücrelerin mayoz bölünme ve değişik evreler geçirerek olgun sperm hücresini oluşturmasıdır. Bu olgunlaşma süreci yaklaşık 64 gün sürer. Olgun sperm hücresi haploid (tek) genetik materyal içerir ve oositin (yumurtanın) genetik materyali ile birleşerek diploid genetik materyal içeren embriyoyu oluşturur.
Spermatogenetik Arrest
Sperm üretiminin belli bir evrede duraklamasıdır. Bu duraklama tam veya kısmi olabilir. Tam olduğunda ise oligozoospermi görülür. Tanısı testis biyopsisi ile konur. Sperm üretimindeki duraklama hormonal bozukluklara, karaciğer ve böbrek hastalıklarına, şeker hastalığına, vitamin A eksikliğine, radyasyona, kanser tedavisinde kullanılan çeşitli ilaçlara bağlı olarak görülebilir. Günümüzde olgun spermin bir önceki evresi olan ve haploid genetik materyal içeren spermatidler kullanılarak mikroenjeksiyon yöntemi ile gebelikler elde edilmektedir.
Spermiogram
Meni incelemesidir. İnceleme için meni verilirken dikkat edilmesi gerekenler
- 2-7 günlük cinsel perhiz olması
- Örneğin mastürbasyon ile temiz bir kaba alınması
- Örnek alınırken kayganlaştırma amacı ile tükürük, sabun veya şampuan gibi maddelerin kullanılmaması
- Örneğin inceleneceği laboratuara en geç 60 dakika içinde ulaştırılması
Meni incelemesinde, miktar, renk, koku, viskosite (akışkanlık), sıvılaşma süresi değerlendirilir. Sperm sayımı yapılır, spermin hareketliliği ve yapısı değerlendirilir. Menide lökositlerin ve mikroorganizmaların varlığı incelenir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün kriterlerine göre normal meni değerleri aşağıda gösterilmiştir.
Spermiyogram
Meni incelemesidir. İnceleme için meni verilirken dikkat edilmesi gerekenler
Hacim:2-6.0 ml
Konsantasyon:>20 x 106/ml
Total sperm sayısı:>40 x 106/ml
Hareket:>%50
Morfoloji:>%30
Vitalite (canlılık):>%75
Lökosit:<1.0 x 106/ml
Meni incelemesinin sonuçları, cinsel perhiz süresine, mevsime, geçirilmiş hastalılara, strese, alkol ve sigara kullanımına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kesin sonuca varılmadan önce birer ay ara ile üç kez meni incelemesi yapılmalıdır.
Spermisid
Spermlerin hücre zarına zarar vererek etki gösterir, bu maddeler doğum kontrolü için kullanılmaktadır.
Stres
Stres LH hormon salınımını azaltır, uzun süre strese maruz kalan erkeklerde spermin hareketliliği ve yapısında bozulma görülür. Stresten en çok sperm yapısının etkilendiği gösterilmiştir.
Strict Criteria
Spermin yapısının değerlendirilmesinde kullanılan kriterlerdir. Bu kriterlere göre menide %14 ve daha fazla normal spermin bulunması gerekir. Meni %4’ün altında normal sperm içeriyorsa bu hastalar için en iyi tedavi yöntemi mikroenjeksiyondur.
Teratozoospermia
Sperm morfolojisinin (yapısının) bozukluğudur. Sperm yapısındaki bozukluklar, sperm başını, boynunu veya kuyruğunu etkileyebilir. Normal morfolojide spermlerin oranı arttıkça döllenme oranları artar. Sperm morfolojisi, meni özel boyalar ile boyandıktan sonra Kruger strict kriterleri denen kriterlere göre değerlendirilir.
Testosteron
Leydig hücrelerinden sentezlenen hormondur, sentezi LH kontrolü altındadır. Spermatogenezin devamlılığını sağlar.
Testiküler Atrofi
Testisler küçük ve yumuşaktır, ağır oligozoospermi veya azoospermi görülür. Bu hastalarda testis biyopsisi ile elde edilen spermler kullanılarak mikroenjeksiyon yapılarak çiftler çocuk sahibi olabilir.
Testiküler Feminizasyon Sendromu
Bu kişiler genetik olarak erkek olmalarına rağmen dış görünümleri kadındır. Bu kişilerde androjenlerde (erkeklik hormonlarında) yetersizlik ve androjenlere duyarsızlık vardır.
Testiküler Sperm Ekstraksiyonu (Tese)
Azoospermi ve ağır oligozoospermi vakalarında testislerden alınan birden fazla parçadan özel yöntemler ile sperm elde edilerek mikroinjeksiyon işleminde kullanılır.
Testiküler Torsiyon
Genellikle adölesan döneminde sık görülen, testislerin dönmesi durumudur. Testislerden en büyük zararı ilk 8 saat içinde görür ve ileri infertiliteye neden olur.
Testiküler Yetmezlik
Testislerin sperm üretememesidir. Bu vakalarda bölgesel sperm üretimi olabileceği için TESE yöntemi ile sperm elde edilerek mikroenjeksiyon yapılabilir.
Testis
Testis iki bölümden oluşur. Leydig hücreleri, kan ve lenfatik damarları içeren interstisiyel bölüm. Testisin bu kısmında testosteron sentezlenir. Testisin diğer bölümü ise sperm tübülleri ve Sertoli hücrelerinden oluşur.
Testis Biyopsisi
Testis biyopsisi azoospermisi veya ileri derece oligozoospermisi olan hastalarda obstrüktif ve non-obstrüktif (tıkanıklığa bağlı ve tıkanıklığa bağlı olmayan) nedenlerin belirlenmesi için yapılır. Testis biyopsisi sonrasında travmaya bağlı hematom (kanama) ve testis dokusunda harabiyet oluşabileceği için ve günümüzde testis dokusundan elde edilen spermler mikroinjeksiyon işleminde kullanılabildiğinden tanı ve tedavi amaçlı biyopsi aynı anda yapılabilir.
Testiküler biyopsisinin değerlendirilmesi;
Normal spermatogenez; normal sperm üretiminin olmasıdır, azoospermi veya şiddetli oligozoospermi vakalarında böyle bir biyopsi sonucu sperm kanallarında tıkanıklığı düşündürür.
Hipospermatogenez; sperm üretiminde görülen değişik evrelerdeki hücrelerin hepsi olmasına rağmen üretim azalmıştır. Hipotalamus, hipofiz bezi ve testiküler akstaki bozukluklara bağlı görülebilir.
Matürasyon aresti; sperm üretiminin belli evrede duraklamasıdır.
Tubular fibroz; testis dokusundaki harabiyetin ileri derece olduğu durumdur. Sperm üreten hücreler ve Sertoli hücreleri kaybolmuş, Leyding hücreleri azalmıştır. Bu durum radyasyon tedavisine, kabakulak enfeksiyonuna, inmemiş testise ve testis dokusunun oksijensiz kalmasına bağlı olabilir.
Testis Kanseri
Testis kanseri 20-40 yaş arasındaki erkeklerde en sık görülen kanser türüdür. Son 50 yılda olumsuz çevresel koşullara bağlı olarak testis kanser vakalarının sayısında artış görülmüştür. Sentetik östrojenlere maruz kalmanın bir etken olduğu düşünülmektedir. Bu hastalarda ilaç ve radyasyon tedavisine başlamadan önce sperm üretiminde ileri derecede azalma görülür. Tedavi sonrasında görülen infertilite cerrahi sonrası oluşan antisperm antikorlarına ayrıca tedavi için kullanılan ilaç ve hastaların gördüğü radyoterapiye bağlı olabilir. Bu tedaviye alınmadan önce hastalardan ileride kullanılmak üzere birkaç kez sperm örneği alınarak dondurulmalıdır.
Trichomonas
Bir parazit olan trichomonas üretrada enfeksiyonlara neden olur. Mikroskopik inceleme ile tanısı konulabilen bu enfeksiyonun sperm hücrelerine olumsuz etkisi gösterilememiştir.
Tüberküloz
Genital organların tüberküloz enfeksiyonu, kan yolu, cinsel temas yolu ile veya böbrek tüberkülozunun bir komplikasyonu olarak görülebilir. Obstrüksiyona (tıkanıklara) yol açarak infertiliteye neden olur.
Ultrasonografi
Skrotal ultrasonografik inceleme ile testislerin boyutları hakkında bilgi edinmenin yanında, tümörlerin, testis torsiyonunun, orşitin ve varikoselin tanısı konabilir.
Ureoplasma Urealiticum
Bu mikroorganizma uretrite neden olur. İnfertil çiftlerde sık görülür. Alınan sürüntü veya meni örneklerinde yapılan kültürler ile tanısı konur. Eşlerin beraberce antibiyotik tedavisi görmesi gerekir.
Varikosel
Varikosel skrotumda (yumurtalık torbasında) venöz kan (kirli kan) basıncının artmasına bağlı damarlarda görülen gerilme, şişmedir. Erkeklerin %15’inde primer infertilitesi olan erkeklerin %35’inde, sekonder infertilitesi (sonradan ortaya çıkan infertilite) olan erkelerin %80’inde görülür. Varikoselektomi denen operasyon ile tedavi edilebilir. Operasyon sonrasında testis hacmi artar ve sperm sayısında artma görülebilir.
Vazektomi
Sperm kanalları bağlanarak yapılan kısırlaştırma operasyonudur. Bu operasyonu geçiren kişiler ileride çocuk sahibi olmak isterlerse düzeltme operasyonu geçirebilirler. Düzeltme operasyonundan sonra sperm sayısı ilk 6 ay boyunca yavaş yavaş artar. Hastaların %75’i ilk 3 yıl içinde çocuk sahibi olabilir.
Vasoepididimostomi
Doğuştan, enfeksiyonlara veya travmaya bağlı kanal tıkanıklarını düzeltmek için yapılan operasyondur.
Y Kromozomu
Y kromozomu erkek cinsiyet kromozomudur. Bu kromozomdaki anomaliler infertiliteye yol açar.

                                           Geri 

Erkek Kısırlığı Sık Sorulanlar
Hızlı Gebe kalmak İçin Yapın!
Erkekte Kısırlık Ve Kısırlık tedavisi
Aşılama ,İnseminasyon
Tüp Bebek Ücretleri Fiyatları, Ücretsiz Tüp Bebek SGK
Kadın Hastalıkları Uzmanı Jinekolog Nevra&Hakan Topalismailoğlu, Jinekoloji
Cinsiyet Belirleme,Cinsiyet Tahmini
 

! Yasal Uyarı !

www.kurtaj.info

www.genitalsigil.net

Google Plus +