Polikistik over sendromu
( poli cyctic ovary -PCO ) düzenli
yumurtlamanın olmaması ve buna bağlı olarak ortaya çıkan
genellikle adet gecikmeleri, tüylenmede
artış,ciltte yağlanma,sivilce-akne oluşumu, kilo alımı,şişmanlık, gebe kalamama gibi farklı belirtilerle
görülen bir belirti topluluğudur.
Polikistik over hastalığı
genç kızlarda ve üreme çağındaki kadınların %3 ile 5'ini etkileyen yaygın bir tablodur. İlk
kez 1935 yılında Stein Leventhal tarafından tanımlanan bu sendromun günümüzde
hala daha nedeni tam anlamı ile bilinmemekte ve bu nedenle tedavisi konusunda
da bir fikir birliği sağlanamamaktadır.Bu hastalığı tanımlamada kullanılan polikistik over
ifadesi yumurtalığın içinde az gelişmiş ya da gelişmemiş yumurta
hücrelerinin( ki bu hücreler folikül kisti olarak tanımlanır) yumurtalık
cidarında çok sayıda milimetrik ebadlarda dizili olarak
durmasından kaynaklanmaktadır.Çünkü yunancada poli'nin türkçe karşılığı çok
sayıda demektir.
Olayın esas nedeni normal sağlıklı kadında her ay düzenli olarak
meydana gelmesi gereken yumurtlama (ovulasyon ) fonksiyonunun
tamamlanamamış olmasıdır.Polikistik overde yumurtalıklardan birinde yumurtlamayı
sağlamak amacıyla folikül (yumurta hücresini barındıran kese) gelişiminin başladığı aşamanın herhangi bir nedenle
yavaşlaması veya duraklaması durumunda folikül gelişip çatlayacağı yere
burada milimetrik çapta bir kist oluşur ve çatlamadan kalır. Bu durum her
adet döngüsünde tekrarladıkça yumurtalıklardaki kist sayısı artar. Yumurtlama
her iki yumurtalıkta da olan bir olay olduğundan belli bir süre sonra her iki
yumurtalıkta birden bu milimetrik kistlerin sayısı artar.Folikül
gelişimi yumurtalıkların yüzeye yakın kısmında olduğundan her adet döneminde
giderek
sayısı artan bu az gelişmiş foliküller yumurtalığın yüzeye yakın kenarı boyunca
dizilirler.Yapılan ultrasonografik incelemede yumurtalık dokusunun dış yüzeyine yakın dizilmiş
siyah boşluklar tipik olarak tespih tanesi gibi görülür.
Polikistik Over (PCO,PKO) Ne
Sıklıkla Görülmektedir?
Çeşitli araştırmalar
kadınlığın aktif döneminde (doğurganlık süresince) yumurtalıklarda en sık
rastlanan rahatsızlığın PCO olduğunu göstermiştir. Büyük bir çalışma sonucu
PCO, kadınların %23’ünde bulunmuştur. Siklüslerinde ovülasyon görülmeyen (anovülasyon)
kadınların hemen hemen yarısında PCO bulunmuş ve kısırlık muayenelerinde
kadınların %75’i kadarında multifoliküler veya polikistik yumurtalıklar
gösterilebilmiştir. Yapılan bir çalışma sonucu, çocuğu olabilecek yaşta
kadınların %10’unda PCO sendromu bulunmuştur. Aynı araştırma PCO görülen
kadınların %35 - 40’ında bir PCO sendromunu gösterebilmiştir. Yapılan diğer
bir araştırmada normal siklüs ve hirsütizmli 46 kadından, beklenmedik bir
şekilde, 40 ında PCO bulmuştur. Bu vakalar bir sonografi yapılana kadar
idiyopatik (sebebi olmayan) olarak kabullenmişlerdi. Bu çalışmada
progesteron gibi hormon analizleri yapılmamıştır. Muhtemelen bu kadınların
büyük bir kısmında anovülasyonlu ,yumurtlaması olmayan siklüsler mevcuttur.
Polikistik over neden oluşur ve sebebi nedir?
Polikistik
over kronik anovulasyon
yani yumurtlama olmamasıdır.Olayın esas nedeni beyinde hipofiz bezinden salgılanan LH ve
FSH hormonlarının anormal şekilde üretilmesi olup bir hormonal bozukluktur. Bu dengesizlik
neticesinde her ay düzenli olarak yumurtalıklardan yumurtlama olmaz. Bunun
sonucunda da yumurtalıklardan erkeklik hormonu üretimi artar.
Diğer pek çok hormonal hastalık gibi bu hastalığında nedeni tam olarak
bilinmemektedir.Günümüzde kabul edilen ortaya çıkış mekanizması kabaca
şu şekildedir; LH'daki artış yumurtalıklarda erkeklik hormonu yapımını arttırır,
salgılanan bu erkeklik hormonları (androjenler) yağ dokusunda östrojene
dönüşür ve bu östrojen dönüşte LH üretimini arttırmakta ve bir kısır
döngü ortaya çıkmaktadır. Bu kısır döngü kilo kaybı veya yumurtalıkların
baskılanması gibi etkenlerle kırılabilir.Yine kilo fazlalığına bağlı olarak
insüline karşı bir direnç de ortaya çıkmakta ve neticede hormonal denge
bozularak yine bu kısır döngü elde edilebilmektedir.
Polikistik overde yumurtlama durakladıkça yumurtalıklardaki kist sayısı
artar, kist sayısı arttıkça yumurtalıkların içindeki hassas hormonal dengeler
daha da bozulur ve yumurtlama bozukluğu daha kronik hale gelir, yani bir
kısırdöngü oluşur.Bozulmuş folikül sayısı arttıkça bunların olumsuz etkileri de artmaya devam eder ve
yumurtlama daha da zorlaşır.
Polikistik Over Sendromu Genetik Olarak Geçer Mi?
Irsi Bir Hastalık Mıdır?
Yeni araştırmalar Polikistik Over Sendromlu
hastaların bir kısmında sitokrom P450/C17 enziminin yapımı için gerekli
genin bozukluğunu göstermiştir Bu enzimin yardımıyla 17α hydroxyprogesteron,
androstendion ve testosterona dönüşür. Böyle bir genin bozukluğu durumunda
17α hydroxyprogesteronun serum seviyesi belirli bir ölçüde artar. Bu duruma
GnRH agonistleri ile yapılan tedavi sonucunda da rastlanır.
Bu gen bozukluğu nesilden nesile dominant olarak geçip, bazı ailelerde
Polikistik Over Sendromlu sendromunun bilhassa puberteden önce daha sıkça
görülmesinin nedenini de açıklar. Yani Polikistik Over Sendromu ırsi geçişli
olabilir.Bu gen bozukluğunun derecesi ne kadar fazla olsa, Polikistik Over
Sendromlu dan Polikistik Over Sendromlu geçiş de o kadar artar.
LH reseptörlerinin analizleri göstermiştir ki, Polikistik Over Sendromlu
hastaların çoğunda LH’nın aşırı bir reaksiyonuna rastlanır. LH
reseptörlerinin kendini belirlemesi için sorumlu olan CYP 11a geninin
nukleotid zincir sırası buna sebep olarak gösterilir. Bu zincire iki veya üç
sıra halinde rastlanır ve LH reseptörlerinin ekspresyonu sonucu aşırı bir
sensitivite gösterir. Polikistik Over Sendromlu sendromlu hastaların %60
ında bu gen bozukluğu bulunur, ve dominant olarak nesilden nesile geçer.
Polikistik Over Sendromu ırsi olabilmektedir.
Özetle Polisitik Over...
Kadınların aktif cinsel hayatı süresince
multifoliküler veya polikistik değişikliklere uğramış yumurtalıklar
ovariyumun en sık hastalıklarıdır. Kadının fertilite devresinde %23 oranında
rastlanır. Bu değişiklikler “multifoliküler yumurtalıklar”, “polikistik
yumurtalıklar”, “polikistik ovarium sendromu” ve “hipertekozis” olarak
tasnif edilebilirler. Tanıda sonografi en önemli rolü oynar ve LH,
testosteron ile SHBG analizleri daha sonraki sıraları alırlar. Ayırıcı tanı
yönünden, multifoliküler yumurtalıkların hormon ve metabolik bozukluklarına
yol açmadığının bilinmesi önemlidir. Polikistik ovarium bu kadınlarda
genellikle hiperandrojenemiye ve LH seviyesinin artışına rastlanır. Lipid,
lipoprotein, glükoz ve insülin metabolizma bozuklukları orta derecededirler.
Adrenal ve/veya ovariyal androjen salgısı polikistik yumurtalıkların ortaya
çıkmasına yol açar. Hastada polikistik ovarium dan polikistik over
sendromuna geçiş sebebi olarak, birçok vakada gen bozuklukları sorumlu
tutulmuştur. Yeni çalışmalara göre bu geçiş için hiperinsülinemi ile
insüline karşı direncin bulunmasının yanında, glükozun kas ve karaciğer
hücrelerine girişinde de bir değişikliğin olması gereklidir. Vakaların
çoğunda insülin reseptörünün fonksiyon bozukluğu sonucu ağır metabolik
bozukluklar ortaya çıkar. Hiperinsülinemi sonucu deride acanthosis nigricans
ve damarlarda cidar kalınlaşmaları gibi proliferatif değişikliklere
rastlanır. PCO sendromunda ve hipertekosisde ayrıca ağır bir
dislipoproteinemi ve fibrinoliz inhibisyonu görülür. Dislipoproteinemi,
fibrinolizin inhibisyonu, hiperinsülinemi / insüline karşı direnç
arterioskleroz rizikosunu arttıran faktörler olup, pankreasın salgı
rezervelerinin tükenmesine yol açarak, erken safhada bir tip II diyabetin
ortaya çıkmasına sebep olurlar.
Tedavide en başta kilo verme gelir. Kalorilerin azaltılması, öğünlerin
bölünmesi ve karbonhidratlardan kaçınma önemlidir. Buna ilaveten hasta
imkânları dahilinde ekzersiz yapmalıdır. Bu yolla kas yapımı ve gelişimi
düzeltilir. Beden hareketleri sonucu kaslara giden kan miktarı artar ve
ayrıca bu yolla kasa giden insülin miktarı bollaşır.
Oligo veya amenore gibi siklüs bozukluklarının olduğu durumlarda
antiandrojen aktivitelere sahip gestrajenli bir tedaviye başlatılır ve bazen
de östrojenler kombinasyon halinde verilir. Hiperinsülinemi ve insüline kaşı
direncin görüldüğü PCO sendromunda, insüline karşı hassasiyeti (sensitivite)
arttıracak preparatların verilmesi yerindedir. Bu etkiyi gösterecek
Pioglitazon ve benzeri ilaçlar halen piyasaya çıkmamış olup, Acarbose veya
Metformin verilebilir.
Polikistik Over Nedir Video Görüntüleri ile Op.Dr.Nevra
Topalismailoğlu bilgiler veriyor
Polikistik Over Nedenleri Sebepleri, Polikistik Over
Neden Olur
