Kadın Hastalıklarında Robotik Cerrahi

da Vinci Robotik Cerrahi sistem, histerektomi ve miyomektomi başta olmak üzere minimal invaziv jinekolojik cerrahide konvansiyonel laparaskopinin kıstlamalarını ortadan kaldırarak, kompleks jinekolojik operasyonların minimal invaziv yöntemle yapılmasına olanak tanımıştır. da Vinci ile yapılan bu iki jinekoloji operasyon, jinekolojinin en gelişmiş iki minimal invaziv cerrahi yöntemi olmuştur.

Deneyimli ekipler tarafından uygulandığında kadın hastalıklarındaki ameliyatların % 95'i robotik cerrahi ile yapılabilmektedir. Endoskopik cerrahi veya minimal invasiv cerrahide operasyonlar vücut dışından yapılmakta, karın içindeki görüntü kamera sistemiyle monitöre aktarılmaktadır.

Robotik Cerrahi, genel anestezi altında gerçekleştirilir. Göbek içinden yaklaşık 1 cm' lik kesi yapılarak bir iğne yardımıyla karın boşluğu şişirilir. Ardından göbekten girilerek karın içerisine bir optik tüp (laparoskop) yerleştirilir. Bu optik sistem, bir video-kamera sistemine bağlanır ve karın içindeki görüntü monitör ekranına yansıtılır. Bu şekilde laparoskop karın içindeki herhangi bir bölgeye yönlendirilerek monitörde izlenebilmektedir. Daha sonra kasık bölgelerine birer adet 0.8 cm'lik iki delik açılır. Bu delikler operasyonun gerçekleştirilmesinde kullanılacak aletlerin sokulması için kullanılmaktadır. Ameliyatı gerçekleştiren cerrah ameliyat sahasının dışındaki konsoldan 3 boyutlu görüntü eşliğinde karın içine sokulan aletleri yönlendirir.

Klasik laparoskopi operasyonlarından farklı olarak da Vinci Robotik sistem daha kompleks jinekolojik operasyonların, özellikle histerektomi, myomektomi, uterin prolapsus, vajinal prolapsus ve tüplerin tekrar bağlanması gibi, daha kolay ve hastaya en az girişimsel işlem uygulanarak yapılmasına olanak sağlar.

Robot yardımlı laparoskopik cerrahi konusunda deneyimli ekipler tarafından yapıldığında jinekolojik operasyonların %95'i rahatlıkla yapılabilmektedir.

Başlıca yapılabilen operasyonlar şunlardır:

• Rahim hastalıkları (histerektomi, myomektomi ve sarkma operasyonları)

• Tüplere ait hastalıklar (tüplerdeki tıkanıklıkların veya darlıkların açılması, yapışıklıkların giderilmesi, tüplerin tekrar reanastomozu)

• Yumurtalık hastalıkları (yapışıklıklar, kistler)

• Endometriosis ve çikolata kistleri

• İdrar kaçırma (Mesane sarkması)

Bu tekniğin, klasik açık cerrahiye göre pekçok avantaj vardır. Bundan dolayı, tüm branşlarda açık ameliyatlar yerini yavaş yavaş laparoskopik veya endoskopik tekniklere bırakmaktadır. Avantajları şu şekilde sıralanabilir:

• Operasyonlar geniş kesi yapılmadan, yani karın açılmadan gerçekleştirilmektedir. Ciltte geniş ameliyat izi olmaz. Göbek içinden ve kasık bölgesinde açılan 3 veya 4 küçük delikten bütün işlemler yapılmaktadır. Ciltte estetik açıdan rahatsız eden iz bırakmaz.

• Endoskopi ameliyatları mikro-cerrahi prensipleriyle yapıldığından, karın içerisinde ve ameliyat alanlarında minimal hasar meydana gelmekte ve iyileşme daha kolay ve çabuk olmaktadır.

• Karın içerisinde operasyona bağlı yapışıklıklar daha az olmaktadır. Açık ameliyatlarda daha fazla yapışıklık meydana geldiğinden, özellikle çocuk sahibi olmayı düşünen anne adaylarına öncelikli olarak laparoskopi önerilmelidir. Bazen açık ameliyat sonrası tüplerde oluşan yapışıklıklara bağlı olarak tıkanıklıklar meydana gelmektedir.

• Karın içinde gözlenmesi en zor bölgeler endoskopi yöntemiyle rahatlıkla görülebildiğinden tedavi imkanı ve başarısı artmaktadır.

• Ameliyat sonrası hastanın ağrı şikayeti daha az olduğundan hastanın genel durumu daha iyi olmaktadır. Ağrı kesici kullanma ihtiyacı fazla değildir.

• Ameliyat sonrası hastanede kalış süresi daha kısadır. Çoğunlukla aynı gün veya ertesi gün taburcu olunmaktadır. Hastanın ayağa kalkma ve normal fiziksel aktivitesine kavuşması daha kolay ve hızlı olmaktadır. Karın duvarı açılmadığı için hasta daha çabuk iyileşir. 

• Hastanın işine yeniden dönebilme süresi sadece 1 haftadır. Bu süre klasik operasyonlarda 6-7 haftayı bulmaktadır.

da Vinci Miyomektomi

da Vinci ile gerçekleştirilen miyomektomi operasyonu rahim fibroidlerinin tedavisinde kulanılan en gelişmiş yöntemdir.Çocuk sahibi olmak isteyen yada doğurganlığını kaybetmek istemeyen hastaların tercihi histerektomi yerine miyomektomi olmaktadır.

da Vinci kolay ve kısa öğrenme eğrisi ve laparaskopinin tüm zorluklarını ortadan kaldırması sayesinde miyomektomi operasyonlarında sıklıkla kullanmaya elverişlidir.

da Vinci Tubal Cerrahi

Pekçok ülkede olduğu gibi, malesef ülkemizde de mikrocerrahiden yararlanabilecek hastalara bu yöntem önerilmemekte, yerine tüplerinde sorunları olan hastalara hemen tüpbebek uygulanmaktadır. Mikrocerrahinin ve laparoskopinin ileri olduğu ülkelerde ise, tubal faktör nedeniyle başvuran hastalara 1. seçenek olarak tüpbebek değil, yerine tubal mikrocerrahi önerilmekte, hastaya tüplerindeki sorunlar mikrocerrahi ile düzeltildikten sonra doğal yollarla hamilelik şansı verilmektedir. Tüpbebek uygulamalarında gebelik şansı sadece uygulandığı ay içersinde mevcuttur. Eğer o denemede gebelik meydana gelmez ise hastalara hamilelik oluşana kadar tekrar tüp bebek uygulamaları yapılmaktadır. Halbuki tüplerdeki sorunlar başarılı bir şekilde giderilir ise hastalara uzun süreli gebelik şansı tanınmaktadır. Mikrocerrahiden sonra ilk 1-2 yıl içersinde %60'lara varan gebelik oranları elde edilmektedir. Bu operasyondan sonra eğer hasta 1-2 yıl içersinde gebe kalamadığı takdirde tüpbebek uygulanmaktadır. Eğer tüpbebek uygulamalarında deneme başına klinik gebelik oranlarının yaklaşık olarak %20-45 arasında olduğu düşünülürse uygun hasta seçimi yapıldığı taktirde niçin ilk seçenek olarak mikrocerrahi yapılmasının uygun olacağı anlaşılacaktır.

• Tüplerin ve yumurtalıkların etrafında yapışıklıkların giderilmesi (Laparoskopik adhezyolizis)

Tüpler ve yumurtalıklar etrafından bulunan yapışıklıklar (adhezyon) normal fonksiyonların yerine getirilmesini engellemektedir. Yumurtalıklar ve tüplerin bozulan anatomisi 'adhezyolizis' adı verilen operasyon ile tekrar normal hale getirildiği durumlarda çok iyi sonuçlar elde edilmektedir. Bu şekilde %40-60 dolayında gebelik oranları, % 6 dolayında ektopik gebelik oranları bildirilmiştir. Yaygın adhezyon, tubal hasar ve peritoneal defektler varlığında gebelik oranlarında belirgin düşüş olmaktadır. Gebeliklerin büyük bir kısmı ilk 1 yıl içersinde olmaktadır.

• Laparoskopik tubal re-anastomoz (bağlanmış tüplerin tekrar uc uca getirilmesi)

Daha önce istedikleri sayıda çocuk doğurduktan sonra bazı kadınlar kendi isteği ile tüplerini bağlatmaktadırlar. Ancak, çeşitli nedenlerle (yeni evlilik, çocuğunu kaybetme v.s.) tekrar çocuk sahibi olabilmek isteği ile doktora başvurmaktadırlar. Bu gibi durumlarda yine pek çok merkezde bu hastalara tüpleri tıkalı olduğu için tüp bebek önerilmektedir. Bu hastalara eğer şartlar uygun ise ilk seçenek olarak laparoskopik mikrocerrahi ile tubal re-anastomoz operasyonu önerilmelidir. Özellikle, tüplerin bağlanması işlemi sırasında halka veya klips kullanıldığı durumlarda bu operasyon % 60'lara varan gebelik şansı vermektedir. Bu gebelik oranları bu konuda son derece deneyimli ekiplerce bildirilmiş oranlardır. Ancak, tüplerinin bağlandığı ifade edilen hastalarda bazen tüplerin geniş bir kısmı kesilerek bu işlem yapılmaktadır. Bu gibi durumlarda geride çok az sağlam tüp dokusu kaldığından bu kadınların ameliyat sonrası gebe kalma şansları çok düşük olmaktadır.

• Tüp tıkanıklıklarının açılması

Yukarda belirtildiği gibi tüpler ince birer boru şeklindedir. Tüplerin rahime açılan kısmı dar iken, karın boşluğuna açılan ucu ise huni şeklinde genişlemektedir. Tüplerin herhangi bir yerinden tıkalı olması halinde yumurta hücresinin sperm ile buluşup döllenmesi gerçekleşmemektedir.Eğer tüplerin her ikisi birden tıkalı ise gebelik şansı olmamaktadır. Tüplerin fonksiyon görebilmesi için açık olması ve içini döşeyen epitelin hasar görmemiş olması gerekmektedir. Bazen tüpte tıkanıklık olmadığı halde, tüp ucunda kısmi darlık (fimosis) olduğu durumlarda da gebelik şansı azalmaktadır. Bu durumda fimbrioplasti operasyonu yapılarak darlık giderilmektedir .

• Laparoskopik cerrahi ile tüplerin çıkartılması (Salpenjektomi)

Tüplerin uçlarının tıkandığı ve ileri derecede şiştiği durumlarda (hidrosalpenks) tüplerin açılması operasyonları gebelik şansı çok düşük olduğundan önerilmemektedir. Bu hastalara tüpbebek yapıldığı zaman daha yüksek gebelik şansı elde edilmektedir. Ancak, tüplerin bu şekilde su topladığı durumlarda gebelik şansını artırmak amacıyla tüplerin önceden çıkartılması önerilmektedir.

• Laparoskopik dış gebelik operasyonları

Normal bir gebelik rahim içinde gelişmektedir. Dış gebelik durumunda ise genellikle tüplerde oluşmaktadır. Dış gebelikte tüp tamamen çıkartılabilir (salpenjektomi) veya uygun vakalarda tüpün korunarak salpingotomi operasyonu yapılabilmektedir.

da Vinci Over (Yumurtalık) Cerrahisi

Da Vinci cerrahi sistem kullanılarak endometrioma (çikolata) kistleri, seröz, dermoid kistler ve erken evre over kanserleri tedavi edilebilir. Bu durumlarda kistektomi (kistin çıkarılması), ooforektomi (yumurtalığın alınması) veya histerektomi (rahim ve yumurtalıkların hepsi birlikte çıkartılmaktadır). Endometriosis, rahim iç dokusunu (dölyatağı) oluşturan endometrium hücrelerinin, bu bölge dışındaki yerlerde yerleşmesidir.Endometrium hücrelerinin rahim iç bölgesi dışında yerleştiği alanlara ise 'endometriosis odağı' denilmektedir.

Endometriosis odakları az sayıda olabileceği gibi ağır formlarında çok yayagın olarak bulunmaktadır. Normalde sadece rahim iç tabakasında bulunan endometrium dokusunun nasıl olup da başka alanlara yerleştiği kesin olarak bilinmemektedir. Yukarıda anlatıldığı gibi adet kanının "retrograd" yani geriye akımı ile karın boşluğuna geçmesinin önemli rol oynadığı bilinmektedir. Ancak, kadınların önemli bir kısmında geriye akım var iken, neden sadece bir kısmında endometriosis hastalığının oluştuğu bilinmemektedir. Karın boşluğuna ulaşan endometrium dokularını parçalayıp yok etmesi gereken bağışıklık sisteminin yetersizliği suçlanmaktadır. Sonuç olarak yok edilemeyen endometrium dokusu rahim dış yüzeyine, yumurtalıklara, tüplere, alt karın boşluğu zarlarına (periton), barsak yüzeylerine tutunarak yerleşmektedir. Retrograd akım endometriosis odaklarının oluşmasındaki en güçlü teori olmakla birlikte başka mekanizmaların da rol oynadığı düşünülmektedir (metaplazi teorisi, hematojen yayılım v.s.) Özellikle endometriomalar doğurganlık çağındaki hasta grubunda önemli bir problemdir. Endometrioma operasyonları sonrası doğurganlığın en az etilenmesi için cerrahi işlemin büyük özenle gerçekleştirilmesi gerekir. Robotik cerrahi ile kist duvarı ve normal over dokusu net bir şekilde ayrılabilir ve yumurtalık dokusuna zarar vermeden işlem gerçekleştirilebilir. Robotik cerrahinin açık cerrahiye bir diğer üstünlüğü ise ameliyat sonrasında karın içinde oluşan yapışıklıkların daha az olmasıdır.

Kaynak: Gayrettepe Florance Nightingale Hastanesi
İstanbul Robotik Cerrahi Merkezi

! Yasal Uyarı !

www.kurtaj.info

www.genitalsigil.net

Google Plus +