Genital herpes (genital uçuk) HSV-1 (herpes simplex virus tip 1) ya da HSV-2'nin
etken olduğu, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır; ancak daha sık
görülen etkeni HSV-2 ‘dir. Özellikle HSV-tip 2 genital bölgeyi, makat,
kalça bölgesini; tip 1 ise genellikle ağız, yüz ve dudakları etkiler.HSV
tip 1 yüz ve dudak enfeksiyonu ve uçuğu da kapsayan yüz herpesi ile sonuçlanır.
Herpes virüsleri vücutta belirli sinir hücrelerine yerleşir ve bu
enfeksiyonu geçiren kişilerin bazılarında, yaşamları boyunca zaman zaman
belirtilerin tekrarlamasına neden olur. Halk arasında cinsel uçuk ya da
cinsel aft olarak da bilinir.
Genital
Herpes,Cinsel Uçuk enfeksiyonu nasıl bulaşır?
Genital enfeksiyon
cinsel ilişki ile bulaşmaktadır. Genital herpes, aktif genital herpes
infeksiyonu olan eşinden direk cinsel temas ile geçer. Eşlerin birbirine bu
enfeksiyonu bulaştırması genellikle farkında olmadan da oluşabilir. Bulaşma
hastalık belirtilerinin olmadığı dönemde bile oluşabilir. Genital herpes
hastalığına sahip olan kişiler % 60 oranında hastalıklarından habersizdirler. HSV vücuda genellikle dudak veya genital bölge mukozasındaki bir çatlaktan
girerek ilerler ve sinir gangliyonlarına oturur. Bir kere sinir gangliyonunu
tutan virüs, yaşam boyu orada kalır. Virüs, hücre içine girdiğinde yaşamak
için hücrenin fonksiyonlarını kullanır ve bundan dolayı hücrede harabiyete
neden olur. Bu harabiyetin karakteristik belirtileri ağrı, kabarcık, kaşıntı
ve içi sıvı dolu kırmızı şişliklerdir.
Virüs bir kere
vücuda girdiğinde, savaşmak için antikor dediğimiz savaşçılar oluşur. Bunlar
kanda bulunurlar ve bağışıklık cevabı için çok önemlidirler. Genital herpesde
nüksler her zaman ilk ataktan daha hafif seyreder. İlk atak ilk yada primer
infeksiyon olarak adlandırılır. Bu aşamada virüs sinir gangliyonuna oturur.
Tekrarlayan ataklar (nüksler) virüsün sinir gangliyonunda çoğalması ile
oluşmaktadır.
Sıvı dolu kabarcık,
kabarıklık ve döküntü öbekleri. Uçuk tarzı bu döküntüler vajina ,dış genital organlar ve rahim ağzında çıkmaktadır.
Döküntü yerinde ödem
Kaşıntı ,huzursuzluk
hissi
Cinsel ilişki
sırasında ve idrar yaparken ağrı
1 - 6 hafta süren
cilt ağrısı
Lenf bezlerinde şişme
Kas ağrıları
Karın ağrısı
,bacaklarda ağrı,sancı
Baş ağrısı,halsizlik
Cinsel Herpes (Uçuk,Aft) tanısı nasıl konur?
Jinekolojik
muayenede uçuk lezyonlarını görmek ve hastanın şikayetlerini değerlendirmek
tanıda yardımcı olmaktadır. Ayrıca genital HSV teşhisini desteklemek için
laboratuarda kanda antikor bakılır. Ayrıca yaralardan sürüntü alınarak
kültürde virüsün üremesi de tanıyı destekler. Kadınlarda pap-smear testi de
yapılmalıdır.
Genital Herpes
Tedavisi var mıdır?
Jenital Herpesin
tedavisi için değişik ilaçlar mevcuttur, ancak bu ilaçlar kesin tedavi
sağlanamamaktadır. Genital herpes hastalığına neden olan virüs tam olarak yok
edilememektedir. Antibiyotikler, sebep virüs olduğu için etki etmezler.
Antiviral ilaçlar sadece ilk atağın şiddetini azaltmakta ve süresini
kısaltmaktadır.İlaçlar ağrı ve yanma hissi için akut dönem geçene kadar
rahatlık sağlamaktadır. İlaçlar ağızdan hap şeklinde ve lokal krem şeklinde
verilmektedir. Tedavi sırasında lokal antiseptik temizleyicilerin de
kullanılması yardımcı olmaktadır. Dış cinsel organın temiz ve kuru
tutulması, pamuklu iç çamaşırlar giyilmesi ve bu dönemde cinsel ilişkiden
kaçınılması tedaviyi hızlandırmaktadır. Uçuk olan bölgeye dokunmamak ya da
dokunduktan sonra hemen elleri yıkamak son derece önemlidir. Son yıllarda
bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlar da tedavi esnasında yardımcı
olmaları için kullanılmaktadır.
Genital herpes başka hastalıkların bulaşmasını
kolaylaştırmakta mıdır? Cinsel
bölgeyi, anüs ve kalça bölgesini etkileyen genital herpes, açık yaralara yol
açması nedeniyle özellikle AIDS gibi cinsel yolla geçen diğer hastalıkların
bulaşmasını kolaylaştırmaktadır. Çünkü herpes lokal savunmayı (bağışıklık
sistemi) bozmakta , savunma hücrelerini azaltmaktadır. Hastalığa
yakalananların yüzde 70’i virüsü hastalığı taşıdıklarından habersiz olan
partnerlerinden almaktadırlar.
Hasta anne doğum yaparsa bebeğine herpes
virüsünü
bulaştırır mı? Genital
herpesin risk yarattığı önemli gruplardan biri de hamilelerdir. Normal doğum
sırasında annedeki virüsün bebeğe bulaşma riski yüksektir. Bağışıklık
sistemleri zayıf olduğundan virüsün bulaştığı bebeklerin % 60’ı
menenjitten ölmektedirler. Annede herpes varsa doğumun sezaryenle yapılması
önerilmektedir.
Genital Uçuktan korunmak için aşısı var mı?
Şu anda Amerika'da
deneyleri sürmekte olan aşının 2-3 yıl içinde kullanılmaya başlaması
beklenmektedir. Özellikle genç hastalara uygulandığı zaman genital herpesi
engellemektedir. Aşıyla korumaya çok erken yaşlarda başlamak gerekmektedir.
Eğer önceden HSV tip1 hastayı etkilerse aşı fayda sağlanmaz ve
uygulanmamalıdır. En iyi korunma yönteminin prezervatif kullanımı olduğunu
ise unutmamak gerekir.
Herpes lezyonları genellikle HPV enfeksiyonuna
bağlı genital siğil veya diğer
adı ile kondilomla da görsel olarak bazen
karışmakta, deneyimli uzman doktorlar ise tanıyı kolaylıkla koyabilmektedir
