Bartholin bezleri vajinanın girişinin her iki yanında sağlı sollu yer almış
kese şeklinde 2 tane bezdir . Bu bezler ince bir kanal aracılığı ile vajina
girişine, kızlık zarının hemen önüne açılırlar. Bu bezlerin görevleri cinsel
ilişki sırasında salgı salgılayarak penisin vajinaya girmesini
kolaylaştırmak ve böylece cinsel ağrıyı azaltmaktır. Ergenlik ile
salgılamaya başladıkları bu sümüksü kaygan sıvı cinsel uyarılma ile
artmaktadır.
Bartolin kisti ve Bartholin absesi nedir?
Bartolin bezlerinin salgıladığı sıvıyı vajinaya taşıyan kanallar herhangi bir
sebeple tıkanır ise sıvı boşalamaz, bartolin bezinin içinde birikmeye devam
eder ve böylece bartolinkisti oluşur.Biriken bu şeffaf sıvının
oluşturduğu kist , cinsel beraberlik ve bezin tahrişi ile gittikçe büyümeye
başlar. Bu büyüklük değişik boyutlarda olabilmektedir. Bir ceviz
büyüklüğünden bir greyfut büyüklüğüne kadar ulaşabilmektedir.
Burada oluşmuş olan kist eğer enfekte olup mikrop kapar ise, bartholin absesi
formuna döner ve içindeki sıvı cerahate dönüşür. Çok ağrılı olan bu abse
şekli hızlı bir şekilde büyümeye devam eder ve sosyal hayatı ciddi bir
şekilde etkiler.
Bartolin Kisti Ve Bartolin Absesi Sebepleri nedir?
Bartolin kistinin sebebi tam bilinmektedir.Dış genital bölgeye olan travma
veya vulva iltihapları , tahrişler kanalları tıkayıp kist oluşumuna sebep
olduğu sanılmaktadır.
Bartolin absesinin sebebi ise enfeksiyon ve mikroplardır.Cinsel ilişki ile
geçen Klamidya , Gonore (bel soğukluğu) en sık sebeplerinden biridir. Ayrıca
makat etrafında sık bulunan E.coli mikrobu da sıklıkla sebep
olabilmektedir. Fakat genellikle birden fazla mikrop birlikte sebep
olmaktadır. Menapoz yaşında oluşmuş ise bartolin kanseri de düşünülmelidir.
Çok küçük bartolin kistleri herhangi bir belirti vermeyebilir.
Sıklıkla dış dudaklarda büyüyen tek taraflı veya iki taraflı şişlik
Dış genital organda ağrı
Yürüme güçlüğü
Cinsel ilişkide ağrı veya cinsel ilişkiye girememe
Ateş, halsizlik.
Bartolin Kisti Ve Bartolin Absesi Tedavisi nasıl yapılır?
Çok
küçük kistlerin tedavisi eğer herhangi bir şikayete ve ağrıya sebebiyet
vermiyor ise yapılmasına gerek yoktur. Eğer kist büyüyor ise veya abse
oluşmaya başlamış veya oluşmuş ise cerrahi yöntem ile antibiyotik de
kullanılarak tedavi edilmelidir.
Cerrahi işlem iki şekilde yapılır. En çok ve ilk tercih edilen tıkanmış olan
kanalların dışarı doğru açılması (marsupializasyon) ameliyatıdır.Özellikle
genç kadınlarda mümkün olduğunca bartolin bezleri korunmalıdır, çünkü
sağlıklı cinsel yaşam için önemli olan bir sıvı salgılamaktadırlar. Eğer abse
formu olmamış ise lokal anestezi ile de yapılabilecek bu operasyonda kist
küçük bir delik ile açılır ve içi boşaltıldıktan sonra deliğin kapanmaması
için dışa ağızlaştırılarak dikilir. Yaklaşık 10 dakikalık bu operasyon
kanama riski olmadan ve ağrısız bir şekilde yapılabilmektedir. Hasta ameliyat
ile birlikte hemen rahatlar ve 5-8 gün içinde bartholin bezi eski haline
dönmeye başlar. Büyük bartholin abselerinde ise bu operasyon tercihen genel
anestezi ile yapılmalıdır.(lokal anestezi etkili olmayabileceği için). İşlem
sonrası bir süre cinsel hayat kısıtlaması önerilir ve eşli antibiyotik
tedavisi yapılmaktadır.
Marsüpiyalizasyon ameliyatında ilk aşamada bartolin kisti veya
bartolin absesi üzerine bir kesi yapılır
İkinci aşamada
ise, kesilip çi boşaltılmış kistin iç duvarı dış deriye dikilip
ağızlatırılır (marsüpiyalize edilir)
Bazen
orta yaşın üzerindeki kadınlarda ve çok sık tekrarlayan hastalarda bartholin
bezleri bir ameliyat ile çıkarılmaktadır. Fakat bu ameliyat sonrası
genellikle cinsel ilişkide ağrı (disparoni) şikayeti sıklıkla görülmektedir.
Bartolin Kisti Ve Bartolin Absesi Ameliyat sonrası tekrarlama ihtimali var
mıdır?
Maalesef ameliyat ne kadar başarılı olursa olsun, ilk 6 ay içinde tekrarlama
olasılığı % 20-35’dir. Aynı ameliyat tekrar yapılmaktadır.
Tekrarlamasını engellemek mümkün mü?
Tekrarlamasını engellemek tamamen mümkün değildir. Fakat yeni uygulanan bir
yöntem ile ameliyat sonrası kist boşluğuna özel bir ilaç ve kimyasal madde
konarak tekrarlama ihtimali % 5‘ e kadar düşürülmektedir.
"Word Kateter" .... Bartolin Kisti Ve Bartolin Absesi
Tedavisinde Yeni Ve Güvenilir Bir Metod
Yeni
bir tedavi ve ameliyat tekniği...Tekrarlamasını azaltmak ve daha başarılı
bir sonuç için Bartholin Kisti veya Bartholin Absesi tedavisinde alternatif
olarak "word kateteter" yöntemi denenebilmektedir. Daha basit ve daha az
travmatik bir yöntemdir. Marsupiyalizasyon ameliyatında olduğu gibi
geniş bir kesi ve dikiş konulmasına gerek yoktur. Operasyon 3-4 dakika
sürmektedir. Bartolin kisti veya Bartolin Absesi üzerine 1 cmlik bir kesi
yapılır, içerideki kist sıvısı veya abse sıvısı akıtıldıktan sonra özel olan
"word kateter" içeri yerleştirilir ve balonu şişirilerek dışarı çıkması
engellenir. Kateter içeride 4-6 hafta bırakılır ve bu şekilde kistin dışarı
açılam deliğinin epitelize olması, sıvının devamlı dışarı akması sağlanarak
daha az nüks, tekrarlama görülmektedir. Yeni bir teknik olan "word kateter"
ile daha kısa sırada ameliyat sona ermekte ve hasta daha iyi sonuçlar
alarak daha az travmatize olmaktadır.
Önlem alın:
Güvenli seks,
Dikkatli genital organ hijyeni,
Düzenli jinekolojik muayene,
Cinsel hastalıkların ve enfeksiyonların mutlaka tedavisi,
Küçük bir kist şüphesi dahi olsa doktor muayenesi önemlidir.